09:16 17.06.2010 | Все новости раздела "Объединенная Гражданская Партия"
Праўда пра "незалежную аналітыку"
У рэдакцыю партала навінаў www.UDF.BY прыйшоў ліст ад Вінцука Вячоркі. Палітык палемізуе з аналітычным артыкулам Юрыя Чавусава "Праўда пра АДС", надрукаваным 29 каcтрычнiка 2009 года.
— Мне адразу тады карцела адрэагаваць — вылучна з гледзішча даследніцкае дысцыпліны, сумленнага цытавання. Але не дайшлі рукі. Бачу, дарма, — піша Вінцук Вячорка.
— Я не аўтар праекту тэксту Стратэгіі АДС, але браў жывы ўдзел у яго папярэднім прадумванні, рэдагаванні, дапаўненні, урэшце, яго абароне на Кангрэсе 26-27 траўня 2007 г. І добра памятаю палеміку ўнутры АДС і на самым Кангрэсе, дзе Мілінкевіч выступаў з зубадрабіцельнай крытыкай Стратэгіі за яе… памяркоўнасць, бо хацеў спадабацца моладзі.
Перачытаў Стратэгію і я – новымі вачыма, з улікам досведу прамінулых трох гадоў. І пераканаўся, што дакумент сур’ёзны, шматбаковы, шмат у якіх аспектах захоўвае актуальнасць. Напрыклад, калі сцвярджае: "Раскладка сіл, якая існуе ў беларускім грамадстве, не дае магчымасці дэмакратам дабівацца поспехаў у канфрантацыі з уладай "рознымі калонамі" з рознымі мэтамі і стратэгіямі". Сапраўды – і гэта даказала развіццё падзеяў – калі адзінства дэмакратычных сілаў свядома ці несвядома разбураецца, іх перастаюць успрымаць як суб’ект (як у цэлым, так і паасобку) і ўлады, і замежжа. Зрэшты, і беларускае грамадства.
Нагадаю, дакумент укладаўся ў 2007 годзе. Тады яшчэ далёка наперадзе быў еўрапейска-мілінкевічаўскі разварот на 180° у стаўленні да ўлады (разварот, які на гэты момант паспеў ганебна праваліцца). Найважнейшая яго "ўводная" – крызіснае папярэджанне й канцэпцыя вываду краіны з непазбежнага сістэмнага (у тым ліку эканамічнага) крызісу праз дэмакратычныя змены. Тады многія крытыкі пасмейваліся з нашых папярэджанняў – дзе яны цяпер? Стратэгія поліварыянтная. Яна разглядае і сацыяльны выбух (варыянт непажаданы сваёй непрадказальнасцю і магчымай разбуральнасцю), і палацавы пераварот, і – увага – згоду ўлады на перамовы з арганізаванымі дэмакратычнымі сіламі ў выніку іх кампаніі ціску на ўладу.
Маючы лінгвістычныя рэфлексы, я не ўтрымаўся ад частотнага падліку словаўжываньняў у Стратэгіі АДС. Слова "дыялог" там ужываецца 15 разоў, "ціск" – 13. І першае не мысліцца без другога: можна ж яшчэ і кантэкставы аналіз зрабіць. Але самае галоўнае, чаго чытач у цвярозым розуме не можа не заўважыць, - гэта значэнне слова "дыялог" у Стратэгіі. Маюцца на ўвазе менавіта перамовіны, да якіх дэмакратычныя сілы змушаюць уладу, прычым з міжнародным пасярэдніцтвам. Але ніяк не ўседаравальнае сюсюканне Бруселю вакол самадура, які ад таго толькі куражыцца яшчэ больш.
А цяпер да аўтарскіх кпінаў. Абзац па абзацы.
Пад абзацамі артыкула Юрыя Чавусава мы размясцілі каментары Вінцука Вячоркі да гэтых абзацаў.
Праўда пра АДС
Пакурыўшы Баршчэўскага пра Дэкларацыю Незалежніцкага Блоку: Гэта маніфест калабаранцтва, супрацоўніцтва з рэжымам у "малых справах". І пасля пакурыўшы двубой Баршчэўскага супраць Губарэвіча: "Але калі прачытаць дакументы АДС, — яны значна больш радыкальныя! Там ставіцца праблема змены ўлады, што спачатку для гэтага трэба аб’яднацца ўсім (правым, левым, сінім, зялёным), а потым можна вырашаць астатнія пытанні" я як дурань палез глядзець Стратэгію АДС.
Вінцук Вячорка:
Хоць я і маю мовазнаўчае заплечча, але так і не зразумеў, што рабіў аўтар.
А там!
Перамены ў Беларусі непазбежныя. Яны могуць прайсці ў кірунку крызісу і пагаршэння сацыяльна-эканамічнага становішча ўсіх катэгорый насельніцтва Беларусі або прайсці эвалюцыйным шляхам у кірунку дэмакратызацыі на аснове ўзгодненых дзеянняў дэмакратычных сіл і ўлады. Мы прапануем грамадству і ўладзе менавіта другі варыянт. Яго рэалізацыя забяспечыць тыя неабходныя сацыяльныя гарантыі, што з’яўляюцца абавязковай умовай пры правядзенні любых палітычных і эканамічных рэформаў і створыць новыя магчымасці для ўсіх грамадзян. Гэты шлях забяспечыць сацыяльны мір, гарантуючы захаванне правоў і свабодаў, у тым ліку правоў на ўласнасць, на свабоду сумлення і адсутнасць пераследу па палітычных матывах.
У якасці першага кроку да свабодных выбараў у краіне АДС прапануюць уладзе пачаць канструктыўны дыялог з вядучымі палітычнымі і грамадскімі сіламі Беларусі. АДС лічаць, што шляхам перамоваў можна дасягнуць кансалідацыі ўсіх здаровых сіл беларускага грамадства, неабходнай для захавання сацыяльнага спакою і вырашэння праблем, якія існуюць у краіне.
Цытата абарваная. Далей ідзе: … Умовай, якая пацвердзіць гатоўнасць улады да ўзаемнага супрацоўніцтва з дэмакратычнымі сіламі, з’яўляецца вызваленне ўсіх палітзняволеных.
З улікам такіх абставінаў Аб’яднаныя Дэмакратычныя Сілы прапануюць беларускаму грамадству выбраць шлях мірнай эвалюцыі ад аўтарытарызму да дэмакратыі. Менавіта такі шлях адпавядае чаканням беларускага народа: гэты шлях дазволіць захаваць усё пазітыўнае, што было зроблена ў папярэдні перыяд, і гарантаваць усім паляпшэнне сітуацыі ў будучыні.
Не падаецца пачатак абзацу: Адмова ад дэмакратычнай мадэрнізацыі непазбежна выкліча нарастанне як сацыяльна-эканамічнага крызісу, так і крызісу самой улады. Зноў паўстане пытанне аб яе легітымнасці. У такім выпадку магчымыя два варыянты развіцця падзей: наменклатурны пераварот ці масавыя некіраваныя пратэсты насельніцтва. Абодва варыянты азначаюць развал існай сістэмы і, як наступства, яшчэ большае пагаршэнне жыццёвага ўзроўню, а пасля перыяд узнаўлення эканомікі і дэмакратыі…
АДС гарантуюць элітам захаванне іх статуса і маёмасці ў межах дэмакратычных нормаў. Удзел эліт у падрыхтоўцы і правядзенні рэформаў дазволіць ім умацаваць сваё становішча.
Навуковец, звычны выкладаць думкі сыстэмна, ведае ролю дакладных дэфініцыяў. Not the case here (тут не той выпадак — udf.by), хаця азначэнне, што ёсць "эліты", надзвычай важнае для правільнай трактоўкі пададзенага абзацу: Нацыянальныя эліты. Кіраўнічыя кадры ўсіх узроўняў. Гэтая група доўгі час была падмуркам рэжыму, атрымліваючы ад яго значныя прэферэнцыі. Цяпер адбываецца паступовае ўсведамленне ёю сваіх інтарэсаў і ўзнікае незадавальненне сваёй залежнасцю ад дзяржаўнага валюнтарызму.
АДС прапануюць уладам супрацоўніцтва ў пераадоленні эканамічнага, палітычнага і сацыяльнага крызісу.
Абарваная большая частка абзацу, з якой адназначна вынікае, што "прапанова ўладам супрацы" наступае пасля кампаніі ціску на іх: … Пачатак перамоў на вышэйшым узроўні можа быць наступствам ціску на ўладу з боку грамадства і нацыянальных эліт, але пры гэтым — гарантыяй ад магчымага перавароту ці сацыяльнага выбуху. Вынік перамоў — правядзенне ў краіне свабодных выбараў, фарміраванне кааліцыйнага ўрада і пачатак комплекснай мадэрнізацыі.
І фініш: Важным з’яўляецца тое, што, нагадваючы пра нелегітымнасць спосабаў фарміравання існай улады, дэмакратычныя сілы не патрабуюць яе імгненнай ліквідацыі, прапануючы шлях паступовай мадэрнізацыі.
І ўрэшце. Спецыяльна для няўважлівых чытачоў у пачатку абзацу яшчэ раз перажоўваецца: Да пачатку дыялога асноўныя метады ўздзеяння АДС на ўладу — гэта кампанія ціску, інфармавання і міжнародны ўплыў.
Характэрна, што калекцыянер выбраных цытатаў Чавусаў не заўважыў цэлага раздзелу "Ціск на ўладу": Незадаволенасць сваім становішчам у розных групах насельніцтва непазбежна будзе вылівацца ў нарастанне сацыяльнай напружанасці і пратэстаў. Неабходна надаць гэтаму працэсу патрэбны кірунак, паказаўшы прычыны крызіснай сітуацыі і шляхі вырашэння праблем.
АДС павінны зрабіць актыўную частку незадаволеных у розных сацыяльных групах сваімі хаўруснікамі ў рэалізацыі стратэгічнага плана і з іх дапамогай актывізаваць патэнцыйна актыўных, у тым ліку сярод тых, хто яшчэ не вызначыўся. Кампаніі актывізацыі, мабілізацыі і ціску мэтазгодна аб’яднаць пад лозунгам адзінай кампаніі "За свабоду". Яе мэтай будзе мірны ціск на ўладу з патрабаваннем рэформаў, а значыць — перамоўнага працэсу і правядзення свабодных выбараў.
Ва ўмовах выціскання апазіцыі з палітычнага жыцця скаардынаваны ціск можа стаць магутным механізмам уплыву на сітуацыю і каналізаваць магчымыя стыхійныя акцыі пратэсту. Без кампаніі ціску ўладзе будзе цяжка прызнаць дэмакратычныя сілы за важкі фактар і суб’ект дыялога.
Пры імклівым пагаршэнні сацыяльна-эканамічнай сітуацыі магчыма нарастанне пратэстных настрояў і далучэнне да масавых акцый часткі насельніцтва, якая звычайна пасіўна рэагуе на сітуацыю. У такім выпадку магчымае хуткае адхіленне вярхоўнай улады.
Такім чынам, Лявон Баршчэўскі, які ведае, што такое тэкст і дакладная цытата, слушна казаў пра аб’яднаўчы й радыкальны характар Стратэгіі АДС. Перадусім у параўнанні з падтрымкай еўрапейскіх пагладжванняў Лукашэнкі з боку Мілінкевіча і яго аднадумцаў апошнія два гады.
Харошая стратэгія. Дзейсная. І рэалізуецца цяпер некаторымі. Чытайце, пакуль з сайта не прыбралі.
Ніхто гэты тэкст Стратэгіі ніадкуль прыбіраць не будзе. Аўтарам і палітыкам за яго не павінна быць сорамна. Дакумент грунтоўны, разлічаны не на адзін гістарычны момант, прадугледжвае розныя варыянты развіцця падзеяў. Разлік жа Чавусава відавочны: доўгіх дакументаў людзі звычайна не чытаюць, давяраюць пераказам журналістаў і каментатараў. Разбуральная роля гэтага "аналітыка" і яму падобных парадаксальным чынам таксама прадугледжаная тэкстам Стратэгіі: Адсутнасць кансалідаванай пазіцыі дэмакратычных сіл прывядзе ці да правядзення перамоў без іх удзелу — паміж структурамі ўладаў (імітацыя ўдзелу грамадства), ці да таго, што на перамовах інтарэсы дэмакратычнай часткі грамадства не будуць улічаны.
— Не ведаю, які навуковы досвед мае іранічны аўтар каментара. Але маніпуляцыя цытатамі, вырыванне з кантэксту, адумыснае ігнараванне відавочнага і шматкроць падкрэсленага ў нібыта разгляданым дакуменце выдаюць у ім чалавека, заангажаванага ў сумнеўны прапагандысцкі сцэнар, але ніяк не бесстаронняга аналітыка, — рэзюмуе Вінцук Вячорка.
Обсудить новость на Форуме