23:15 08.04.2009 | Все новости раздела "Объединенная Гражданская Партия"
"Ніколі яшчэ не была такая вялікая пагроза легітымізацыі Лукашэнкі"
На радыё "Свабода" 8 красавіка адбылася онлайн-канфэрэнцыя з кіраўніком Аб’яднанай грамадзянскай партыі Анатолем Лябедзькам:
Міхась: Спадар Анатоль, уявім, што Лукашэнку запрасілі ў Прагу (а так яно і будзе). Назавіце плюсы і мінусы гэтага.
Анатоль Лябедзька: Па-першае, яшчэ не запрасілі. Што такое запрашэньне? Гэта папера, на якой стаіць подпіс адказнай асобы, і менавіта гэты подпіс прыдае ёй статус афіцыйнага дакумэнта. На сёньня няма ажыятажу, каб паставіць свой подпіс пад запрашэньнем, накіраваным Лукашэнку. Паглядзім. У сярэдзіне красавіка ў Беларусь зьбіраюцца прыехаць камісар па зьнешніх сувязях Эўразьвязу Фэрэра-Валднэр і міністар замежных спраў Чэхіі Шварцэнбэрг. Яны прыедуць разам ці паасобку, але вось тут якраз і ёсьць інтрыга: прывязуць ці не?
Я не выключаю, што ЭЗ абярэ тактыку, калі запрашэньне будзе перададзена за некалькі дзён да саміту, і такім чынам паспрабуюць зрабіць так, каб Лукашэнка, не дачакаўшыся запрашэньня, сплянаваў свае пляны на 7 траўня. А тады прыходзіць паштальён са шчасьлівым тварам у Чырвоны дом і перадае запрашэньне, а плян ужо ёсьць. На гэта разьлічваюць дыпляматы ў Брусэлі, але прагназаваць дзеяньні Лукашэнкі вельмі складана.
Калі казаць пра мінусы — яны відавочныя. Гэта будзе ўспрымацца значнай часткай беларускага грамадзтва як палітычная капітуляцыя Эўропы перад беларускім рэжымам. Гэта азначае, што ў супрацьстаяньні дэмакратыі і дыктатуры апошняя перамагла. Наступствы нэгатыўныя для ўнутрыпалітычнага выкарыстаньня самой паездкі, таму што гэта будзе дрэнны мэсэдж-пасланьне для тых, каго мы называем эўрабеларусамі, і гэта будзе нэгатыўна для намэнклятуры. Гэта дапаможа Лукашэнку ўтрымліваць намэнклятуру ў кулаку нават падчас крызысу. Гэта будзе знак, што "я не слабы, мяне Эўропа прымае, зьбягаць з карабля яшчэ рана". Плюсоў я тут ня бачу, таму што не прыхільнік той думкі, што Лукашэнку можна перавыхоўваць, і мінулыя 15 гадоў паказалі, што ён вельмі дрэнны вучань для эўрапейскіх дэмакратычных настаўнікаў.
Михаил, Минск: В ОГП или ОДС используется процедура, когда после поражения в какой-либо политической кампании ответственное лицо само уходит в отставку?
А. Лябедзька: Добрае пытаньне, прынцып гэты павінен працаваць і будзе працаваць у дэмакратычнай краіне. У нас ёсьць пэўныя складанасьці. Калі б праводзіліся выбары, было б усё зразумела: вось выбарчая кампанія, прэзыдэнцкія, парлямэнцкія ці мясцовыя выбары, ідзе палітычная структура з праграмай і кандыдатамі, яны атрымліваюць паразу і ўсё зразумела.
Але гэта ясна, калі лічаць галасы. У беларускіх умовах, калі мы ня ведаем, як насамрэч галасуе выбаршчык, гэта складана. Калі казаць пра ўнутрыпалітычныя працэдуры... Ну, напрыклад, калі мы прайгралі на Кангрэсе АДС перад прэзыдэнцкай кампаніяй, я падаў у адстаўку, але яна прынятая не была маімі калегамі.
Эмігрант: Сп. Анатоль, гэта праўда што Піменаву далі слова падчас апошняй канферэнцыі ў Брусэлі? Калі так, пра што ён казаў? І ці згодны вы з яго выступам?
А. Лябедзька: Я памятаю, што была даволі эмацыйная заява чалавека, які прадставіўся як Піменаў на канфэрэнцыі "Дарожнаякарта для Беларусі" ў Эўрапарлямэнце. Ён казаў пра праблемы ў Беларусі, пра тое, што ёсьць рэпрэсіі і генацыд.
Зьміцер: Спадар Анатоль, пракамэнтуйце, калі ласка, опіс маёмасці руха "За свабоду". Ці сапраўды гэта не палітычная справа? Не гэтак даўно пасля выказвання Аляксандрам Мілінкевічам наконт санкцый супраць Беларусі, Вінцук Вячорка сказаў, што з такімі людзямі, як спадар Аляксандр, нельга мець ніякіх спраў. Вашае меркаванне да гэтага?
Дзякуй!
А. Лябедзька: Ну што датычыць канкрэтнай сытуацыі, мне складана казаць, я чуў розныя вэрсіі. Але думаю, што яны сёньня крыху ў лепшай сытуацыі, чым астатнія, у стасунках з уладамі. Таму, калі будуць пасьлядоўнымі, і калі гэта насамрэч іх маёмасьць, дык, думаю, адваююць. Нешта даюць, нешта забіраюць. Нядаўна іх зарэгістравалі, потым дазволілі ўнесьці зьмены ў статут, якія дазваляюць руху выдаваць свае газэты, праводзіць сацыялягічныя апытаньні. Гэта шмат. Ня ведаю, ці столькі ў іх забралі, колькі далі.
Беларус: Приоритетное направление работы ОДС на данный момент? Самый выдающийся, на ваш взгляд, политик 18, 19, 20, 21 века.
А. Лябедзька: Што да прыярытэту — на 100 кажу пра АГП і на 80 адсоткаў за АДС — гэта крызыс і ўсё, што зьвязана з праграмай антыкрызысных дзеяньняў. Я лічу, што мы своечасова адрэагавалі на гэта, асабліва калі ўлічыць, што ў кааліцыю ўваходзяць ідэалягічна розныя палітычныя структуры, сфармавалі групу па выпрацоўцы антыкрызысных прапаноў. Далучылі ўсіх, на мой погляд, людзей, якія былі здольныя нешта генэраваць і прапаноўваць. Прайшлі этап палітычнага ўзгадненьня. У нас ужо ў мінулым — антыкрызысны форум, які легітымізаваў гэты дакумэнт. І фактычна сёньня мы маем эканамічнае пасланьне да ўладаў і да грамадзян.
Гэта добра, але гэтага недастаткова. Таму я сам учора сваімі нагамі хадзіў па Вясьнянцы, і мы раздалі прыблізна 700 асобнікаў "Народнайволі" з антыкрызыснай плятформай. Мы зараз вельмі актыўна працуем з незалежнай прэсай, і я хачу выказаць падзяку і "Народнай волі", і газэце "Свободные новости плюс", "Інтэкс-прэс", і "Барысаўскім навінам", якія разьмясьцілі нашы матэрыялы і правялі "гарачыя лініі" з распрацоўшчыкамі праграмы.
Да нас зараз вельмі важна данесьці да насельніцтва нашую канцэпцыю. Гэта шанец, які ўпершыню ўзьнік за 15 гадоў, больш людзей, чым раней, хочуць ведаць пазытыўную альтэрнатыву, якую прапаноўваюць прыхільнікі пераменаў у Беларусі. І трэба гэта выкарыстоўваць. Што да выбітных палітыкаў... За 20 і 21 стагодзьдзе, калі верыць афіцыйнай прапагандзе, дык безумоўна, гэта Аляксандар Лукашэнка, другіх палітыкаў у нас проста няма ў краіне, калі яго паслухаць.
А што датычыць тых, хто быў у нашай гісторыі, дык безумоўна, іх шмат — гэта і Кастусь Каліноўскі, і тыя, хто ствараў БНР, і тыя, каго ўжо, можа, няма з намі. І я думаю, што з пазыцыі часу можна будзе ацаніць без эмоцый.
БН: Я читал, что между Ярославом Романчуком и Миколай Статкевичем в прямом эфире разгорелся спор по поводу антикризисной платформы ОДС. Кто из них был прав, на ваш взгляд?
А. Лябедзька: Я арыентуюся на прыстаўку, якую мае кожны з гэтых людзей. Яраслаў Раманчук — вядомы эканаміст, і яго талент, прафэсійныя здольнасьці прызнаныя ня толькі ў Беларусі, колькі ў замежжы, ён штогод атрымлівае нейкую прэмію ў сфэры эканомікі. І дзякуючы яму ведаюць, што ў Беларусі ёсьць людзі з эканамічнымі здольнасьцямі. Гэта добра, таму што гэта пазытыўны імідж для нашай краіны. Я ня думаю, што там была нейкая прафэсійная спрэчка, хутчэй, нейкія эмоцыі. Да таго ж, былі складанасьці з эфірам, Яраслаў быў у Менску, Мікола — у студыі, і калі ён закончыў думку, да таго толькі далятаў зьмест. Думаю, гэта больш палітычная спрэчка.
Сялянін:Якім чынам у спадара Лябедзькі атрымалася, раптоўна, ператварыцца з невыязднога ў выязднога? Дзякуй.
Лябедзька: Вельмі проста атрымалася. На працягу дзевяці гадоў у адносінах да мяне былі распачатыя дзьве крымінальныя справы, і яны не былі закрытыя. Я знаходзіўся ў статусе падазраванага, але ў суд гэтыя крымінальныя справы не былі перададзеныя. Першая была ўзбуджаная ў 2001, другая ў 2004. Артыкул адзін — пасягальніцтва на гонар і годнасьць Аляксандра Лукашэнкі. У мяне зьнялі абмежаваньне на выезд напрыканцы лютага, таму што на пачатку сакавіка заканчваліся пяць гадоў, на працягу якіх пракуратура павінна была альбо накіраваць справу ў суд, альбо распачаць трэцюю крымінальную справу па тым самым артыкуле і дзьве папярэднія далучыць па трэцяй. Узбуджаць трэцюю справу ня сталі. Закрылі справу. Гэта ня ёсьць сьведчаньне лібэралізацыі, гэта тэхнічнае пытаньне, і яно было вырашана ў адпаведнасьці з заканадаўствам.
— Добрый день. Скажите пожалуйста, Анатолий, почему оппозиция работает с электоратом только во время предвыборных кампаний? И не кажется ли вам, что пора бы и призадуматься над действиями оппозиции, которая напоминает басню про лебедя, рака и щуку. Надеюсь на правдивый ответ, а не как всегда. Спасибо.
А. Лябедзька: Ня ведаю, як заўсёды, але адкажу як ёсьць. Вы маеце рацыю — актывізацыя дзейнасьці палітычных структур адбываецца падчас выбарчай кампаніі, таму што ствараюцца дадатковыя магчымасьці. Бо ўлада сама вымушаная даваць большыя, чым у звычайным рэжыме. А па-другое, чаму гэта не адбываецца штодзённа? Бо створана шмат мітаў, што нібыта ў апазыцыі ёсьць вялікая колькасьць рэсурсаў, і фінансавых, і чалавечых, каб праводзіць гэта штодня. На вялікі жаль, нашыя магчымасьці абмежаваныя. Можна слухаць прапаганду, але я сцьвярджаю, што падчас мінулай кампаніі выбарчай увосень ў Палату прадстаўнікоў ніводны кандыдат з адзінага сьпісу не атрымаў ніякіх рэсурсаў з эўрапейскіх фондаў.
Таму гэта вялікая заваёва, што кандыдаты з адзінага сьпісу ў 30-35адсотках акругаў правялі нармалёвую выйгрышную кампанію. У такіх сытуацыях ня думаю, што нехта з украінцаў ці расіянаў увязваўся б у кампанію. Вельмі важна тут прыцягнуць да удзелу большую колькасьць людзей. Што да разыходжаньняў — я пагаджаюся, што ёсьць спрэчкі. Няма спрэчак толькі на нарадах Лукашэнкі, якія паказвае БТ. Вось там сапраўды суцэльная згода, мы бачым, як людзі ўткнуліся ў паперы і канспэктуюць.
У нас дыскусія ёсьць, і гэта нармальны працэс. Але шчыра: калі б было так дрэнна, ці маглі б аб’яднаныя сілы распрацаваць, узгадніць, прыняць такія фундамэнтальныя дакумэнты, як "малая канстытуцыя"? Фактычна, гэта дамова паміж палітычнымі сіламі, як мы бачым сыстэму кіраваньня ў дэмакратычнай Беларусі. Мы пагадзіліся, што менавіта такі падзел уладаў павінен быць. І гэта вялікі плюс, гэта паказчык, што людзі могуць дамаўляцца і шукаць кампрамісы. Альбо тая ж антыкрызысная плятформа. Калі ўзгаднілі і левыя, і правыя, і ўсе агітуюць за палажэньні дакумэнта.
Михаил: Анатолий, как Вам Молдова? Скажите, почему когда в Минске в ночь после выборов выходит 60 тысяч человек на площадь, лидеры оппозиции призывают всех расходиться и все признают выборы. Когда в Молдове выходит 10 тысяч человек, горят все органы власти; когда в Киеве выходит 5 тысяч человек, люди не расходятся и лидеры оппозиции просят людей оставаться, и к власти приходит Ющенко. Грузия, Киргизия. Почему в Беларуси не так? Почему, когда в Беларуси выходит число людей, намного большее, чем в этих странах, лидеры оппозиции ведут себя как трусы и уводят людей с площади? Так было в 2006 году 19 марта. Что это: подыгрывание властям, проплаченные властью "оппозиционеры", трусость людей, которые называют себя "лидерами оппозиции", неспособность лидеров оппозиции взять на себя ответсвенность? Сколько миллинов человек должно выйти на площадь, чтобы режим Лукашенко пал? Неужели 60 тысяч человек мало?
А. Лябедзька: Магчыма, аўтар пераблытаў, хто праводзіць онлайн-канфэрэнцыю. Мяне завуць Анатоль Лябедзька. І я, на жаль, прызнаю, што я прайграў восем галасоў на Кангрэсе АДС (там розныя была ацэнкі, але я прызнаў яго вынікі), і падчас выбарчай кампаніі я выконваў канкрэтную функцыю. Нёс адказнасьць за тое, што за мной было замацавана. Гэта пытаньне адказнасьці. Калі казаць пра прэзыдэнцкую кампанію — ёсьць адказнасьць тых, хто быў прызначаны лідэрам.
Я згаджаюся, што людзей на плошчы Кастрычніцкай было дастаткова, каб прымусіць улады пералічыць тыя лічбы, якія былі агучаныя. Чаму гэтага ня здарылася? Гэтае пытаньне павінна быць скіраванае таму, хто быў адзіным кандыдатам ў прэзыдэнты. Як бы выглядала, калі б я, які прайграў восем галасоў на Кангрэсе, раптам выступіў з прапановай, куды ісьці, ці ўскладаць кветкі, ці да Цэнтарвыбаркаму? Відаць, многія б сказалі, што гэта падобна на правакацыю. А так я згодны, што ў 2006 годзе людзей на плошчы было дастаткова, каб размаўляць з уладай з пазыцыяў роўных і патрабаваць перагляду вынікаў галасаваньня.
Михаил: Общаетесь ли Вы с Никитой Белых в должности губернатора? Ваш прогноз: шансы Немцова в Сочи? Возможен ли варинт при котором за лояльность со стороны Милинкевича или Лебедько кого-то из них назначат на высокий пост в правительстве? Скажем, послом по связям с ЕС или поставят губернатором одной из областей или послом отправят... в Зимбабве.
А. Лябедзька: Я не праводзіў бы паралеляў. У Расеі сытуацыя іншая. І расейскія дэмакраты ў больш складанай сытуацыі, чым беларускія. Гэта нягледзячы, што мы ў турмах адседзілі больш, чым расіяне, што ў нас больш скрадзеных і забітых. Я кажу пра пэрспэктыву. І мая засьцярога — я мушу рабіць ўсё магчымае, каб мы зь нішы жорсткай аўтарытарнай краіны не перайшлі ў нішу кіруемай дэмакратыі (такая цяпер у Расеі). Таму што шлях да сапраўднай дэмакратыі ад аўтарытарызму ўсё ж значна карацей, чым ад кіруемай дэмакратыі да сапраўднай дэмакратыі.
Я падтрымліваю камунікацыі і з Бялых, і з Нямцовым. Адзінае, што Бялых можа зрабіць у гэтай сытуацыі — пераўтварыць датацыйны рэгіён, Кіраўскую вобласьць, у нейкую экспэрымэнтальную пляцоўку, і даказаць, што насамрэч ідэі дэмакратычныя, лібэральныя, могуць прыжыцца ў Расеі. Задача надзвычай складаная. Што да Нямцова — канешне, шанцаў у яго няма, але добра, што ён кінуў пяльчатку. Датычна нейкага майго прызначэньня...
Ведаеце, мне ў 1995 годзе рабіліся прапановы ўвайсьці ў склад ураду. Але калі я не зрабіў гэтага ва ўмовах 1995 года, я ня бачу, што для гэтага ёсьць падставы ў 2009 годзе. Прынцыпова сытуацыя не зьмянілася. Хаця пры гэтым я ня супраць, каб некаторыя калегі ішлі на экспэртныя пляцоўкі, якія сёньня стварае ўлада, але прыходзілі туды з нашымі прапановамі, прапановамі па зьмяненьні палітычнай і эканамічнай сытуацыі ў краіне, каб зьмяніць нашую краіну. Гэта не высокія словы. У мяне ёсьць палітычная біяграфія, там ёсьць і цёмныя плямы, але ёсьць і тое, чым я магу ганарыцца.
Михаил: Отличие Медведева от Путина? Кто сейчас главный в России? С кем сейчас ведет торг Лукашенко? На кого поставит Москва в 2010 году? P.S. Выборы президента в Беларуси пройдут поздней осенью 2010 года.
А. Лябедзька: І Мядзведзеў, і Пуцін належаць да адной часткі расейскай палітычнай і эканамічнай эліты. Яны працуюць тандэмам, Безумоўна, нефармальным лідэрам застаецца Пуцін, які мае больш кнопак кантролю за сытуацыяй. І прагназуемы некаторымі аналітыкамі раскол паміж Пуціным і Мядзведзевым пакуль застаецца вэрсіяй. Што да 2010 года, — ніколі яшчэ не была такая вялікая пагроза легітымізацыі Лукашэнкі. Такая пагроза ў 2010 годзе рэальна існуе.
Тое, што мы сёньня бачым у стасунках Менску і Брусэлю — якраз прапрацоўваецца і гэты варыянт. Калі яшчэ год таму аналітыкі сур’ёзна абмяркоўвалі плян "пераемнік Лукашэнкі", дык сёньня ясна, што Лукашэнка пойдзе на выбары, і я думаю, будзе даволі шмат людзей у Эўропе, якія будуць ня супраць яго легітымізаваць, пытаньне — якая цана? І тут паўстае вялікая праблема перад дэмакратычнымі сіламі. Раней удзел у выбарчай кампаніі прэзыдэнцкай не прыводзіў да легітымізацыі Лукашэнкі і кансэрвацыі таго, што адбываецца ў Беларусі. У 2010 годзе такая праблема можа быць, і яе трэба абмяркоўваць.
Калі я казаў пра кіруемую дэмакратыю, я хацеў бы адзначыць, што сытуацыя ня ў чым не мяняецца. А меў на ўвазе, што, напрыклад, на выбарчай кампаніі ў Палату Лукашэнка прызначыў 110 дэпутатаў. І ён гэта можа зрабіць параз некалькі гадоў. Адзінае, што можа прызначыць 90 ад "Белай Русі", 10 — ад "правільных" камуністаў і 10 чалавек — з дэмакратычнымі аўтабіяграфіямі. Але ўсе 110 будуць прызначаныя. Але для шмат якіх эўрапейцаў гэта можа выглядаць як плюралізм, як наяўнасьць прадстаўнікоў розных палітычных сілаў. Але для Беларусі ўсё будзе бяз зьменаў. Так можа быць і пад час выбараў прэзыдэнта, калі нейкі дэмакратычны кандыдат можа атрымаць пасаду ў сыстэме ўлады.
Михаил: Вопрос нескромный, но я его задам. Анатолий, каков Ваш источник дохода? Не было желания пропиариться и походить вместе с прессой по предприятиям в целях трудоустройства? Кстати, кем бы Вы хотели работать? Сколько Анатолий Лебедько получает в месяц и сколько тратит в месяц?
А. Лябедзька: Мая працоўная кніжка — у офісе АГП. Я плачу падаткі. Канешне, ёсьць шэраг людзей, зь якімі мы ідзем па гэтым жыцьці, і пэўная дапамога ад іх існуе. У мяне такі ўзровень сярэднестатыстычнага беларуса. Ня шмат, але хапае. я не разбэшчаны ніякімі прывілеямі, таму нашай сям’і дастаткова. Што да паходаў па прадпрымальніках — ходзім па прадпрымальніках. Да нядаўняга часу гэта была адна са стабільных крыніц для дзейнасьці АГП. Працаўладкавацца ў прадпрымальніка? Пабойцеся Бога, гэта хіба да таго, хто мне вельмі не падабаецца, але такіх няма. У мяне сёньня праблема іншая — сын скончыў унівэрсытэт, і яго прозьвішча ёсьць бар’ерам, які не дазваляе наняць яго на працу.
Хтосьці:Отвечаю Михаилу: это европейский сценарий.
Наши лидеры сами не могут...
Николай, Санкт-Петербург:Спадар Лябедзька. Хотя Вы сказали, что "Навумавы і Шэйманы могуць сыходзіць, але палітыка ўладаў застаецца ранейшай", прокомментруйте отставку одиозного Наумова.Это "показуха" перед Европой, или же есть, на Ваш взгляд, более глубокие причины?
А. Лябедзька: Я схільны разглядаць найперш вэрсію. што Навумаў стаў ахвярай паказушнай лібэралізацыі. Дарадцы Лукашэнкі ня толькі з беларускім пашпартам, але і з замежнымі, ўсё часьцей казалі пра "зачыстку" ў атачэньні Лукашэнкі. Каб там ня тое што былі новая твары але былі тых, да каго няма прэтэнзіяў у Эўропы. Навумаў ніяк не падыходзіў для рэклямы ў роліках на эўрапейскія тэлеканалы. Яго прозьвішча фігуравала ў шэрагу дакумэнтаў эўраструктур. Зараз Лукашэнка і яго атачэньне будуць рабіць акцэнт на тое, што перамагаюць "галубы". Але гэта перабольшваньне, бо гэта ўсё ніяк не ўплывае на ўнутраную і зьнешнюю палітыку.
Николай, Толочин: В славном городе Толочине есть сторонники вашей партии и либеральных идей среди предпринимателей. Они попали сейчас в трудное положение, посмели гаркнуть на власть. Планируете ли поездку в Толочин. Ждём. С коммунистическим приветом Петрушенко.
А. Лябедзька: Так, спадар Мікалай, вашу запіску я атрымаў, і на выканкаме нават крыху паківаў пальцам нашым супрацоўнікам — калі Петрушэнка хвалюецца пра АГП у Талачынскім раёне, гэта трэба ўзяць пад увагу. У бліжэйшы час туды прыедуць нашы людзі. Вялікі дзякуй, і дэмакратычнае прывітаньне!
Юрий, Минск: Здравствуйте! Читая вопросы я понимаю, что вас упрекают в том, что опозиция не в состоянии организовать то массовое движение, которое сможет пробудить народ к переменам. Да, большинство этого хотят, когда общаешься с окружающими, но у всех один ответ "нет того, за кем идти". Да был Карпенко,земля ему пухом. А как вы считаете, каким должен быть тот человек, за которым сможет пойти народ? Не получится так, что следующие выборы опять пройдут по запланированному сценарию?
А. Лябедзька: Каб такая постаць зьявілася, патрэбны — добрая, дзеяздольная кааліцыя, працэдура, якую прымаюць усе і потым выконваюць. Вось я б не апісваў нейкі партрэт, што гэта за чалавек. Самае галоўнае — зьмяніць выбарчае заканадаўства. АДС распрацавалі, з удзелам папярэдняга досьледу, праект закона аб зьменах і дапаўненьнях у Выбарчы кодэкс. Калі мы гэтага ня зробім, хто б ня быў гэты чалавек — хай ён будзе геній, ляўрэат Нобелеўскай прэміі, — але ў 2010 годзе зноў галасаваньне будзе не бюлетэнямі, а пратаколамі. Адзінае, ці выйдуць людзі на вуліцу, і ці будзе здольны гэты чалавек арганізаваць працэс супраць таго, што агучыць спадарыня Ярмошына.
Кейстут: Скажыце, калi ласка, цi верыце Вы ў тое, што, змена ўлады на Беларусi можа адбыцца шляхам вулiчных пратэстаў? Калi "так", растлумачце, чаму гэтага так i не адбылося за апошнiя 15 гадоў. Калi "не", то навошта рабiць усё магчымае, каб перашкодзiць павольнай, эвалюцыйнай трансфармацыi праз развiццё стасункаў з Еўропай? Я разумею, што хочацца ўсяго i адразу, але, калi гэта немагчыма? Можа ўсё ж такi лепш быць з Лукашэнкам ва Усходнiм Партнерстве, чым з iм жа ў "Паўночнай Карэi" цi "Саюзнай дзяржаве"?
Дзякуй.
А. Лябедзька: Вы ўзьнялі некалькі пытаньняў. Ці могуць прыйсьці перамены з вуліцы? Безумоўна, могуць. Ніхто сёньня ня можа прагназаваць, якой будзе сытуацыя праз паўгады. Хто мог прагназаваць падзеі ў Малдове? Пад час выбарчых кампаніяў пытаньні абвастраюцца. Па-другое, не пагаджуся, што мы такія прыхільнікі радыкальных дзеяньняў і рэвалюцый. Калі мы зараз пачнем ўзгадваць, колькі прапаноў, законапраектаў мы перадалі ўладзе, — набярэцца вельмі шмат. І гэта якраз адметная асаблівасьць беларускіх дэмакратычных сілаў — мы заўсёды працавалі на пазытыўную альтэрнатыву.
Што да "Усходняга партнэрства" — мы "за". Мы падтрымалі і замарожваньне санкцыяў на першы прамежак часу. Але АДС прыхільнікі таго, каб у дыялёгу бралі ўдзел прадстаўнікі тых 35 адсоткаў людзей, якіх можна называць "эўрабеларусаў". Па-другое, працэс павінен мець дакладную павестку і вызначаны час, на працягу якога павінны быць дасягнутыя перамены. Акрамя гэтага, патрэбна "дарожная мапа". Інакш пройдзе 9 месяцаў, вызначаных Брусэлем — і ўсё застанецца, як сёньня.
Таму мы за перамовы, але такія, якія прыводзяць да вынікаў, а не да кансэрвацыі сытуацыі. І яшчэ адзін аспэкт, наконт "расейскага фактару". У любой сытуацыі, як толькі тут будзе павялічвацца эканамічная, гуманітарная, ці іншая прысутнасьць Эўропы — адэкватна будзе ўзрастаць актыўнасьць Расейскай Фэдэрацыі. Гэта аб’ектыўна, таму з гэтага трэба і сыходзіць, што ў бліжэйшы час, якая б сіла, ці Ўсход, ці Захад, хто б не праяўляў актыўнасьць — будзе ўзрастаць і актыўнасьць з другога боку.
Вэб-рэдактар: Прыём пытаньняў спынены.
А. Лябедзька: Я пазыцыяную сябе як лідэр палітычных аптымістаў, і таму жадаю слухачам "Свабоды" і наведнікам вэб-сайту аптымізму, і веры ў саміх сябе. Калі чалавек верыць у сябе, ён можа прынесьці перамены і для іншых.
Обсудить новость на Форуме