12:00 29.10.2007 | Все новости раздела "Белорусская социал-демократическая партия (Грамада)"

70 ЛЕТ НАЗАД СТАЛИНСКИЕ ОПРИЧНИКИ УНИЧТОЖИЛИ ЦВЕТ БЕЛОРУССКОГО НАРОДА

Всего за одну ночь с 29 на 30 октября 1937 года в подвалах минской внутренней тюрьмы НКВД — "американки", были расстреляны около 100 белорусских интеллектуалов — видных литераторов, ученых и государственных деятелей.
    Обыкновенный геноцид
    
Племянник одного из невинно убиенных - 28-летнего поэта Валерия Морякова - Леонид Моряков оставил прибыльный бизнес, задавшись целью вернуть в историю как можно больше стертых имен. За 10 лет неустанных исследований он создал два десятка книг, главная из которых - еще не оконченная 10-томная энциклопедия "Рэпрэсаваныя лiтаратары, навукоцы, работнiкi асветы, грамадскiя i культурныя дзеячы Беларусi. 1794-1991" с биграммами 15 тысяч жертв российского самодержавного, польского шовинистического и советского тоталитарного режимов.
    В 70-ю годовщину кровавого террора писатель заполнил еще один пробел нашей истории, восстановив имена всех уничтоженных страшной октябрьской ночью 1937-го. Его новая книга "Ахвяры i карнiкi" проливает свет на пиковый период сталинских репрессий, впервые представляя биографии и показания не только жертв, но и палачей.
    - Промежуток с августа 1937 по декабрь 1938 стал для Беларуси кровавым тоннелем смерти, - говорит Леонид Владимирович. - За неполные 15 месяцев расстреляли более 10 тысяч человек. Подчеркну: целенаправленно уничтожалась элита белорусской нации. Арестовывали каждого мыслящего человека. В 1937-м только за три осенних месяца органы репрессировали более 600 общественных и культурных деятелей. Всего же НКВДисты расстреляли или сослали в концлагеря 90% белорусских литераторов (в Украине - 35-40%, в России не более 15%), 100% священников, без малого всех директоров заводов, каждого третьего учителя, инженера… Репрессии, пришедшие на смену "белорусизации", на корню вырезали сотни самородков. Интеллектуальный генофонд нации, наработанный за столетия, в годы сталинизма был практически уничтожен! Наша повсеместная неуверенность, страх, безразличие - следствие этого геноцида.
    103 рубца на сердце Беларуси
    
В Архиве президента РФ писатель разыскал "Список лиц, подлежащих суду военной коллегии Верховного суда СССР", в котором есть и белорусский раздел с перечнем осужденных на расстрел. Под ним - дата 15 сентября 1937-го. На смертном приговоре личные подписи Сталина и Молотова. 103 человека. Почти всех их - литераторов Алеся Дудара, Изи Харика, Янку Нманского, Михася Чарота, Юлия Таубина, Платона Головача, Михася Зарецкого, наркомов просвещения Александра Чернушевича и юстиции Максима Левкова, ректора БГУ Анания Дьякова, 2-го секретаря ЦК КП (б) Б Николая Денискевича, студента БГУ Соломона Лямперта… - сталинисты расстреляют в одну ночь, отпраздновав таким образом день Ленинского комсомола и 20-летие октябрьского переворота.
    Варяги-убийцы
    
Когда читаешь "Ахвяра i карнiка", пропуская через себя тысячи человеческих судеб, осознаешь истинные масштабы сталинского террора.
    15 сентября 1937 беда пришла в дом инспектора Белаптекауправления Бориса Левина, 34 лет от роду. Вместе с ним черный воронок навсегда забрал сестру-студентку политеха и пенсионеров-родителей. 7 февраля 1938 года арестованы, а через неделю и осуждены четверо братьев Минкевичей - работники колхоза "Ленiнскi шлях". Младшему было 34, старшему - 49 лет. С разницей в год осуждены дежурная дзержинской гостиницы 39-летняя Анна Быковская и ее братья 24-летний боец пожарной охраны Станислав и 37-летний шофер мясокомбината Цезарь…
    Самое распространенное обвинение - "антисоветская агитация и пропаганда".
- "Двойки" и "тройки" НКВД судили ни в чем неповинных людей за 10-12 минут, - рассказывает Леонид Моряков. - Причем 90 процентов следователей и судей были присланы разбираться с белорусскими "нацдемами" из других республик СССР. Многие приезжали на пару дней, зачитывали несколько сотен смертельных приговоров и исчезали на безграничных просторах страны Советов.
Перед судом несчастных по-зверски истязали. Так, из автора "Беларускай граматыкi для школ" Бронислава Тарашкевича выбили "показания" на 249 человек!
    Исследователь, за чью голову неосталинисты уже предлагали в Интернете 10 тысяч "зеленых", приводит в книге полтораста биографий сталинских палачей и сотни свидетельств потерпевших - чтение не для слабонервных.
    "…Стенографистка Жуковская показала, что многие следователи, являясь инструкторами по бою, ходили по кабинетам и избивали несознавшихся арестованных. Когда арестованные теряли сознание после избиения, Быковский колол их иголкой в шею. Антону Балицкому (нарком просвещения БССР - К. Л. ) дал прессом в лицо. Арестованного литератора З. ставил ногами вверх к окну и избивал… ".
    "…Неоднократно с 4 до 6 утра меня избивала "бригада". Собирались следователи Морев, Виньковецкий, Годин Крупеньков… "Бригада" била, одновременно применяя различные приемы: один рвал волосы, другой давил на горло, третий оплевывал лицо, остальные били кулаками и сапогами по голове, груди, животу, ногам. Это бригада играла в "футбол", помещая меня в центре, били по очереди сапогами - кто куда попадет…" (Из письма М. Стернина секретарю ЦК КП (б) Б П. Пономаренко).
    Классик нашей литературы Кузьма Чорный, почти восемь месяцев проведший за решеткой, вспоминал: "У яжоскай турме  Менску восень 1938 г. мяне саджалi на кол, бiлi вялiкiм жалезным ключом па галаве i палiвалi зьбiтае месца халоднай вадой, паднiмалi i кiдалi на рэйку, бiлi паленам па голым жываце, усталялi  вушы папяровыя трубы i ралi  iх на с горла, уганялi  камеру з пацукамi".
    Чтобы помнили
    
По данным разных исследователей, сталинские опричники репрессировали в Беларуси от 600 тысяч до 1,5 миллиона человек. Каждый десятый белорус. Каждая третья семья!
    … Вечером 29-го Леонид Моряков поставит свечку в память о репрессированных деде Дмитрии, отце Владимире и дяде Валерии. Зажжем свечки и все мы. Чтобы не забывать. Чтобы страшная трагедия наших дедов, "крый Божа", не повторилась с нашими внуками.
    Кастусь ЛАШКЕВИЧ
    
Они погибли в ту ночь.
    Поэта Алеся Дудара (на фото), арестовывали 3 раза за 7 лет. Любимый ученик Янки Купалы Валерий Моряков не собирался сдаваться чекистам живым, но не успел. Оба признаны "членами антисоветской национал-фашистской организации". Первому было - 32, второму - 28.
                       Труд-7
    
                  «Белорусский партизан»     08:29 29.10.2007

   * * *

     Беларусь развивается «по линии Сталина»
    Оргкомитет Общественной комиссии по реабилитации жертв политических репрессий призвал белорусских граждан принять участие в разрешенных властями мемориальных мероприятиях: 27 октября с 11-00 – «Талака» в Куропатах;  28 октября – шествие (сбор в 10-30 у столичного Часового завода) к Куропатам, где состоится митинг; 29 октября – с 16-30  митинг-реквием в урочище Куропаты.

    Правозащитники предупреждают, что «дальнейшее развитие Республики Беларусь “по линии Сталина” предназначает печальную судьбу белорусскому народу и его стране», – сообщает пресс-служба А.Козулина.
    Представители правозащитных организаций, демократических партий, независимые юристы избрали сегодня координатора оргкомитета Общественной комиссии по реабилитации жертв политических репрессий – бывшего адвоката А.Козулина Игоря Рынкевича. Его двумя заместителями стали правозащитники Игорь Ледник и Владимир Романовский.
    Принято заявление, в котором дату 29 октября предложено считать Днм Памяти жертв сталинских репрессий: 70 лет назад, в ночь с 29 на 30-е октября,  карательными органами только в Минске были уничтожены около 100 выдающихся деятелей Беларуси. «Всего, – указывается в заявлении, – большевистская тоталитарная власть, осуществляя геноцид против собственного населения, репрессировала в Беларуси более полутора миллиона человек».
    «Общее осознание трагедий сталинского прошлого помогает нам раскрыть истоки и логику репрессивных действий сегодняшней власти в Беларуси, – отмечает И.Рынкевич. – Не случайно на многократные обращения о проведении на государственном уровне мероприятий памяти жертв преступных действий советской власти, установлении Дня Памяти, белорусское руководство ответило отказом под циничным предлогом  необходимости для этого значительных затрат. В отношении же памятных мест и знаков захоронения жертв репрессий регулярно безнаказанно осуществляются акты вандализма».
    Игорь Рынкевич добавил: «Перевод стрелок на зимнее время не должен превращаться в попытку перевести стрелки часов истории Беларуси на сталинское время».
    20:58, 26 Октября |

    * * *

     70 гадо таму  Менску расстралял больш за 100 прадстанко нтэлгенцы
      29 кастрычнка 1937 году  Менску адбылася акцыя, аналяга якой яшчэ не ведала гсторыя. На працягу ночы был расстраляныя 22 беларускя  лтаратары, у наступную ноч яшчэ чацьвра.
    Псьменьнк Леанд Марако, як дням прэзэнтава сваю кнгу “Ахвяры  карнк”, кажа:
    “Тады, 29  30 кастрычнка, у Менску сяго расстралял каля 100 чалавек, элту нацы, нтэлгенцыю. А любмыя дн  ката для расстрэла был – менавта кастрычнцкя сьвяты  Дзень Савецкай Арм”.
    Ахвярам сталнскага генацыду 29 кастрычнка стал лтаратары Яка Бранштэйн Вктар Вайно, Анатоль Вольны, Платон Галавач, Алесь Дудар, Хацкель Дунец, Мхась Зарэцк, Васль Каваль, Язэп Каранеск, Майсей Кульбак, Аляксей Кучынск, Саламон Левн, Юрка Лявонны, Валеры Марако, Зяма Пвавара, Васль Сташэск, ¶зя Харык, Пятро Хатул, Мхась Чарот, Макар Шалай, Павел Шастако, Арон Юдэльсон. У наступную ноч расстралял Прохара ¶спранкава, Янку Нманскага, Тодара Кляшторнага  Юля Табна. Усяго - 26 чалавек. Не ратавал н зрост, н талент, н пасада. Паэту Валерыю Маракову было 27, яго высока цан Янка Купала. Мхась Чарот бы рэдактарам “Советской Белоруссии”, Платон Галавач - сакратаром ЦК камсамола Беларус. ¶ яго расстралял  дзень нараджэньня камсамола.
    На пачатку 1990-х, кал старшынм КДБ бы Эдуард Шыркоск, лтаратуразнаца Лдзя Савк была дапушчаная  архвы КДБ:
    “Мы вельм спадзявался, што  архвах знойдзем хныя творы. Мы ж ужо ведал, што разам з лтаратарам арыштовал  хныя творы, нават тыя, якя жо пасьпел выйсьц. Аднак мы натыкался  пратаколах арышту на “Акт аб спаленьн”. У Мхася Зарэцкага бы напсаны раман “Крывчы”, першая частка жо была надрукаваная. ¶ мы чытаем: “800 старонак рукапсу Мхася Зарэцкага спалць як не маючых лтаратурнай каштонасьц”. ¶ другое, на што мы натыкался – “Акт аб прывядзеньн прысуду  дзеяньне”.
    Лдзя Савк на ласныя вочы бачыла  пратаколы допыта,  сьмяротныя прысуды, падпсаныя тагачасным старшынм Вярхонага Суду Васлм Карпкам, у якх псал “прыгавораны да вышэйшай меры сацыяльнай абароны”. Лдзя Сымонана кажа, што падчас працы  архве яна шукала дакладную нфармацыю, дзе  кал был расстраляныя людз, бо  савецкх выданьнях, энцыкляпэдыях, кал згадвался гэтыя людз, был непрадзвыя зьвестк.
    “Ндзе не згадвалася, што яны расстраляныя ц памерл  1937 годзе. Засды был непрадзвыя зьвестк кшталту “памр ад разрыву сэрца  1941 ц 43 годзе. ¶ сапрады з пратакола мы “выведвал” сапрадныя даты расстрэлу  што яны расстраляныя  Менску. Хутчэй за с, у Курапатах, на скрайку Парку чалюскнца, у Лошыцы”.
    Каля ста беларускх лтаратара загнул  ГУЛАГу, ня вытрымашы зьдзека  мова жыцьця. А сяго было рэпрэсавана больш за 500 прафэсйных лтаратара.
     ¶на Студзнская, Менск   РадыСвабода

      * * *

      Леанд Марако: “Зразумела, чаму гэтая лада рэаблтуе наркама НКВД”
    26 кастрычнка  Менску на сядзбе Беларускага Народнага Фронту адбылася прэзэнтацыя чарговай кнг Леанда Маракова “Ахвяры  карнк”. У й разам з тысячам мна бязьвнна закатаваных у гады сталнскага тэрору прыведзеныя  дзясятк прозьвшча тых супрацонка НКВД, якя дзельнчал  допытах  катаваньнях арыштаваных. Пасьля прэзэнтацы атар кнг прыйшо у “Вольную студыю”.
    “У кнзе “Ахвяры  карнк” прыводзяцца зьвестк пра сотню супрацонка НКВД, якя зьдзяйсьнял злачынствы”
    Мхась Скобла: “Леанд, упершыню прозьвшчы супрацонка НКВД — арганзатара  дзельнка масавых рэпрэсй у Беларус — прыв у свай кнзе “За кпучай чэксцкай работай” Аляксандар Лукашук. ±н назва 188 прозьвшча. Вы працягваеце дасьледаваць гэтую страшную тэму. У вашай кнзе “Ахвяры  карнк” пад адной вокладкай апублкаваныя мны  расстраляных,  тых, хто расстрэльва. Ц маральна гэта  дачыненьн ахвяра? Як на маю думку, каты заслуговаюць нейкх асобных сьпса”.
    Леанд Марако: “Кнга Аляксандра Лукашука с ж публцыстычная. Там не засды сьць спасылка на крынцу, якая б пацьвярджала прыведзеную нфармацыю. “Ахвяры  карнк” — выданьне навукова-дакумэнтальнае. У м публкуюцца бяграф й бяграмы шасьц тысяча закатаваных  расстраляных у 1937 годзе  менскай унутранай турме НКВД, гэтак званай “амэрыканцы”. Прыводзяцца  кнзе  зьвестк пра 100 ката, тых, хто зьдзейсьн гэтае злачынства. ±сьць у кнзе  спамны вязьня, якя цудам застался жывым. Падаюцца яны на мове арыгналу, без пераклада, каб не было някх недакладнасьця.
    ¶ яшчэ. Аляксандар Лукашук падае прозьвшчы сх супрацонка НКВД, якх яму далося адшукаць. Сярод х сакратарк, машынстк, кроцы, тэхнчныя работнк, курсанты. У мяне ж апублкаваныя фатаздымк, бяграф, бяграмы ц прозьвшчы выключна ката. Паказана, хто зь х  як катава Цшку Гартнага, Алеся Дудара, Тодара Кляшторнага, Мхася Зарэцкага, Уладзмера Хадыку, Барыса Мкулча, Яна Скрыгана, Васля Каваля, Алеся Звонака, Сымона Баранавых, Сяргея Дарожнага… Усх пералчыць — ня хопць перадачы”.
    Пра што размалял былы наркам унутраных справа БССР Наседкн  савецк выведнк Быстралета?
    Скобла: “Вы  свах публкацыях сьцьвярджаеце, што рэпрэс 1930-х гадо у Беларус насл асаблвы характар. А менавта — зьншчалася (плянамерна!) нацыянальная элта. Вы бачыл нейк спэцыяльны цыркуляр адносна таго, каго трэба было лквдаваць у першую чаргу?”
    Марако: “Цыркуляра — ня бачы. Але бачы ншае. У 1940 годзе  адной з камэра маскоскай унутранай турмы НКВД Ляфортава апынулся два не зусм звычайныя падсьледныя: былы наркам унутраных справа БССР Аляксей Наседкн  савецк выведнк Дзьмтры Быстралета-Талстой, лс якога бы “круцейшы” за лс Штырлца. Да прыкладу, менавта н, Быстралета, завербава знакамтага выведнка Флб. Быстралета, дарэчы, скончы Праск й Цюрыхск нвэрсытэты, веда каля двух дзясятка мова.
    ¶ Быстралета,  Наседкн разумел, што х, хутчэй за с, расстраляюць. Наседкна — як выканацу загада Стална, а значыць, сьведку злачынства. Быстралетава — як сьведку вярбок Флб.
    Абодвум губляць не было чаго,  падсьледныя разгаварылся. Наседкн прызнася, што яго папярэднк на пасадзе наркама нутраных справа БССР Барыс Берман тольк за 1937 год зьншчы у Мнску 80 тысяча чалавек. ¶ каго — цьвет нацыянальнай нтэлгенцы. ±н вышуква  арыштова найлепшых паэта, навукоца, настанка, нжынэра, мэдыка, сьвятаро, нават студэнта  навучэнца тэхнкума. Вышуква, як н каза, “людей мыслящих и только мыслящих”. Наседкна незабаве расстралял, а Быстралетаву пашанцавала — дал 25 гадо канцлягера.
    Празь пяцьдзесят гадо пасьля той сустрэчы адзн дасьледчык адшука успамны Дзьмтрыя Быстралетава. Дарэчы будзе згадаць, што кал той выйша на волю, дык адмовся ад пэрсанальнай пэнс КДБ СССР”.
    “У Менску  агульнай колькасьц опэрупанаважаных  сьледчых НКВД беларусы складал адсотка дзесяць”
    Скобла: “Выпадак сапрады рэдк… Вось я чытаю бяграф каманднага складу НКВД БССР: наркам Георг Малчана — нарадзся  Харкаве, яго намесьнк Васль Каруцк паходз з Томску. Наркам Барыс Берман прыеха з Забайкальля, яго намесьнк Рыгор Хархорын — зь Леннграду, яшчэ адзн намесьнк ¶ван Жабрэе — з Валагодзкай губэрн. Наркам Аляксей Наседкн — зь Ярасласкай губэрн… Атрымлваецца, што аддавал загады на расстрэлы — чужак, якя прыехал  Беларусь “на ловы шчасьця  чыно”. А хто расстрэльва, хто катава? Няжо беларусы — беларуса?”
    Марако: “Кожны чэкст прыяжджа не с пустым рукам. Прывоз з сабою ня тольк менны наган, але  паплечнка па цяжкой працы, падначаленых. Берман — адных, Наседкн — ншых. Адбывалася, так бы мовць, зьмена каравулу. У Менску прыблзна са ста опэрупанаважаных  сьледчых УДБ НКВД БССР беларусы складал адсотка дзесяць. Але сьведчаньня ц дакумэнта, што хтосьц зь х удзельнча у катаваньнях ц расстрэлах, я пакуль не знайшо”.
    Скобла: "Кал знамсься з апсаньням допыта, мжвол думаецца, што  НКВД набрал выключна садыста. Адкуль у людзей у пагонах такая зьвярыная жорсткасьць, прычым у адноснах да гэткх жа савецкх людзей, як  яны сам? Чалавек хадз па вулцах Менску, гуля са свам дзецьм, а потым прыходз на працу  ператварася  зьвера. Чым гэта можна патлумачыць?”
    Марако: “Пытаньне складанае, тут патрэбны знацы псыхааналзу. Большасьць энкавэдыста, нават афцэры, мел пачатковую адукацыю. А вось большасьць тых, каго яны катавал з асаблвай жорсткасьцю, — вышэйшую. Неадукаваныя забвал адукаваных. Жывлы забвал людзей. Я не сумняваюся, Сталн ме на мэце выншчэньне нтэлектуальнага патэнцыялу сй беларускай нацы”.
    “Сьледчага Рулва, як зьбва на допытах Мкалая Галадзеда, пазьней расстралял … рэаблтавал”
    Скобла: “Расстрэльваючы, катуючы, зьбваючы да сьмерц (як, напрыклад, у турме забл Мкалая Галадзеда), — няжо супрацонк НКВД адчувал сваю поную беспакаранасьць? Няжо  думк не дапускал, што  яны могуць апынуцца на месцы ахвяра?”
    Марако: “Старшыню Савету Народных Камсара БССР Мкалая Галадзеда нхто не забва. Бы так сьледчы, Рул Аляксей ¶ванавч (родам з Волг), як так “шчыра” пагутары на допыце з чалавекам, чым мем цяпер названы вулцы, што той, як тольк надарыся момант, скокну у акно з чацьвртага ц пятага паверху. Разьбся насьмерць.
    А сьледчага Рулва за страту пльнасьц “вельм сур’зна” пакарал. Цэлы год адсядзе! За дробнае хулганства больш давал. А потым яго цшком рэаблтавал”.
    Скобла: “Давайце пра рэаблтацы  пагаворым далей. Двойчы Вярхоны суд Беларус адмов у рэаблтацы Ларысы Генюш. Нядана зробленая трэцяя спроба — адпаведны запыт пададзены на мя галонага пракурора Пятра Мклашэвча. А вось некаторых з тых, хто страля, а потым сам бы расстраляны, — рэаблтавал. Апрача згаданага вам сьледчага Рулва, вам вядомыя падобныя выпадк?”
    Марако: “Мне вядомыя ншыя выпадк. Кал тыя, хто страля  катава, пазьней был сам асуджаныя да расстрэлу, але расстраляныя не был. Прысуд незабаве цха замянл на 5—10 гадо зьняволеньня, якя потым ператварылся  адзн-два-тры. А потым хлопцы выходзл “на свабоду з чыстым сумленьнем”.
    Што да рэаблтацый, то тут можна згадаць выпадак з Георгем Малчанавым. У 1936—1937 гадах н займа пасаду наркама НКВД, прада, нядога, усяго некальк месяца. Адначасова н бы начальнкам асобнага аддзелу Галонага праленьня дзяржбясьпек НКВД па Беларускай ваеннай акрузе. Бы арыштаваны 3 лютага 1937 году. Абвнавачвася  тым, у чым сам абвнавачва ншых: “удзел у контррэвалюцыйнай тэрарыстычнай трацксцкай арганзацы”. Асуджаны асобнай нарадай пры НКВД да найвышэйшай меры пакараньня. Расстраляны 9 кастрычнка 1937 году. ¶ што вы думаеце, у 1996 годзе гэты наркам, адзн з пачынальнка масавых рэпрэсй, бы рэаблтаваны! Сньняшняя беларуская лада рэаблтавала таго, хто адда сотн загада на арышты тысяча бязьвнных ахвяра. ¶ н, аказваецца, “невнаваты”! Мне здаецца, гэты факт паказальны. Зразумела, чаму гэтая лада пачала рэаблтоваць наркама НКВД”.
    Марако: “Я маю нфармацыю па 250-ц опэрупанаважаных НКВД”
    Скобла: “Ад будынку ЦК КПБ да турмы НКВД — ня больш за адзн клямэтар. Вы цытуеце лсты зьняволеных  катаваных на допытах на адрас Панцеляймона Панамарэнк. Ц даходзл гэтыя лсты да адрасата,  ц мела гэта нейк вынк?”
    Марако: “Панамарэнка, як  галоныя чэксты Берман, Наседкн, нчога не выраша. Лсты народ пса  кле на х купленыя за апошня грошы марк з “трактарысткам”   1930-м,   1931-м,   1932-м гадах, але зьвяртаць на х вагу пачал тольк  1939 годзе, пасьля адмашк Стална. Вдаць, н зразуме, што незабаве пачнецца вайна, можна страцць бязьмежную ладу, а тут ледзь ня чвэрць насельнцтва зьншчана ц  канцлягерах сядзць”.
    Скобла: “Леанд,  вы,  Аляксандар Лукашук часам называеце тольк прозьвшча ката. Напрыклад, Клмковч ц Втка. Але ж пляма падае на сх Втка, на сх Клмковча. Можа быць, ус ж публкаваць тольк поныя мны, кал, вядома, яны маюцца  распараджэньн дасьледчыка?”
    Марако: “Кал я казва прозьвшча, дык ме на вазе, што гэта менавта той самы, напрыклад, Малахона, як  лпен 1935 году бы начальнкам 4-га аддзелу УДБ НКВД БССР. ¶ някх ншых Малахонавых тады на той службе не было. Я знайшо прозьвшча, потым хтосьц знойдзе мя, ншыя — мя па-бацьку, далей хтосьц адшукае год нараджэньня... Уся нфармацыя зьбраецца па кропельцы — да гэтай пары справы супрацонка “органа” строга засакрэчаныя. Але, паводле мах падлка, опэрупанаважаных у Беларус  1937 годзе было каля трохсот чалавек. ¶ я жо маю нфармацыю па двухсот пяцдзесяц”.
    Сувязь з атарам перадачы:

                Мхась Скобла, Менск   РадыСвабода

                       Новая перадача сэры “Вольная студыя”



Источник: Белорусская социал-демократическая партия (Грамада)

  Обсудить новость на Форуме