19:00 23.05.2007 | Все новости раздела "Белорусская социал-демократическая партия (Грамада)"
ЯК МЕЧЫСЛАВА ГРЫБА ЗРАБІЛІ ГЕНЭРАЛАМ БЯЗ ВОЙСКА
Малавядомыя фрагмэнты найношай беларускай гсторы
Апошнм часам шмат згадвал пра гадавну рэфэрэндуму-95, якм Лукашэнка скасава гстарычную сымболку. А ц се памятаюць, што паралельна ладзлся выбары Вярхоны Савет 13-га склканьня? Прычым сюжэт бы драматычны (а месцам анэкдатычны).
Падрабязнасьц тых падзей з жывым дэталям я ведаю з вусна былога сьпкера, генэрала млцы Мечыслава Грыба. Нагадаю: пасьля Шушкевча н ачол Вярхоны Савет 12-га склканьня. А тран 95-га, балятуючыся на роднай Дзятлашчыне, прабся новае склканьне. Потым з усьмешкай згадва, што ц не наймацнейшым канкурэнтам аказася мясцовы гнэколяг (добры адмысловец, як, натуральна, ме асаблва высок рэйтынг сярод жаночай частк электарату :-)
Дык вось, Мечысла Грыб хоць абрася, але ж апынуся гэнэралам бяз войска. Рэч у тым, што прэзыдэнту Вярхоны Савет ста ужо замншчам. Выбары . Сам кранк дзяржавы публчна заяв, што галасаваць н за кога з кандыдата ня хоча — "ус адно падмануць!".
Карацей, зь першае спробы пашэнцла абрацца тольк 119 дэпутатам. Н два н патара. Для правамоцнага складу трэ' было ня меней за 174.
Мж тым дзяржаныя мэды, падмятыя жо адмнстрацыяй, разгарнул кампаню дыскрэдытацы заканадачай улады. Даводзл публцы, што стары дэпутацк склад вычарпа панамоцтвы дый што вогуле гэты парлямэнт — тольк пятае кола возе. Блытае карты маладому прэзыдэнту!
У вынку зьнкл праблемы з кворумам сярод "старых" дэпутата. Супраць х была жытая старая тактыка "падзяляй уладар".
"Накольк я магу меркаваць, частку дэпутата, так бы мовць, купл, — узгадва Мечысла Грыб. — Паабяцал пасады, ншыя даброты. ¶ншых проста запалохал. Прафэсйна ж у Вярхоным Савеце працавал тольк чалавек 70-75. Астатня был старшыням калгаса, вэртыкальнкам, дырэктарам, людзьм пагонах гэтак далей. Так ц начай яны был адчувальна залежным ад прэзыдэнта ягоных людзей. Карацей, працнкам працы парлямэнту шмат каго з дэпутата удалося затармазць, каб не паехал на сэсю".
У рэшце рэшта Вярхонаму Савету перакрыл ксларод пляне матэрыяльным. Перастал ня тольк службовыя машыны даваць, але нават заробак плацць тым, хто на прафэсйнай падставе працава! Маля, няма кворуму — няма грошай...
"Вось тады ста я раз-пораз хадзць да прэм'ера Мхала Чыгра, — распавяда мне пазьней Грыб. — А н жа яшчэ вядомы пчаляр. Гэтым свам хоб Чыгр ганарыся. ¶ як чалавек шчодры нават у Доме ураду трыма у шафе бтон зь мдам. Вось частуе мяне Чыгр тым мдам, размова нас лагодна цячэ. Пры мне тэлефануе мнстру фнанса Палу Дзку. Кажа, каб вырашы пытаньне. ¶ явеце сабе: пакуль даходжу ад Чыгровага кабнэта да Мнфну — ужо нечая воля с перайначыла. Тэлефоны ж у Доме ураду, бадай, спрэс праслуховался. ¶ таму Палу Дзку, пэна, пасьпявал патлумачыць з болей грознай нстанцы, што грошай Вярхонаму Савету даваць ня трэба. Заробак за тыя месяцы парлямэнтары потым тольк праз суд атрымал.
Я ж, скажу шчыра, за той час дарэшты стамся маральна. Хацелася, каб даабрал новы парлямэнт ды было каму перадаць панамоцтвы. Таму перад паторным выбарам лстападзе 95-га запрас да сябе журналста расейскх канала ОРТ, РТР ды НТВ. Бо БТ даць этэр адмовлася. Яно было жо цалкам кантраляванае Лукашэнкавай адмнстрацыяй.
Расейскя ж каналы тады яшчэ цалкам транслявался на Беларусь мел вялк патэнцыял узьдзеяньня. За што х потым абрэзал. А тады сэнс майго звароту бы у тым, каб грамадзяне прыйшл на выбары. Някай апазыцыйнасьц, някх закда у прэзыдэнцк бок.
Гэты запс бы у пятнцу. А суботу, напярэдадн галасаваньня, раптам тыя тры расейскя каналы прапал па сй Беларус з экрана! Тольк хто ме спадарожнкавую талерку, змог пабачыць ды пачуць мой зварот. Пазьней наша грамада да фокуса з так званай "прафляктыкай" расейскх канала прызвычалася. А тады гэта бы шок. Карацей, на мне адпрацавал не адну брыдкую тэхналгю.
Але Вярхоны Савет у лстападзе 95-га с ж абрал. З грахом напалам. Заставалася каля шасц дзясятка дэпутацкх вакансй. Аднак парлямэнт лчыся жо правамоцным.
У студзен 1996 года адбылося паседжаньне першай сэс Вярхонага Савету 13-га склканьня. ±н сфармавася пераважна на партыйнай аснове. Утварылся моцныя фракцы. Гэта был камунсты на чале з Калякным, аграрнк Шарэцкага, АГП Багданкевча, сацыял-дэмакраты Леанда Сечк. Ну "Згода" на чале з Канаплвым, якая ня тойвала свайго прапрэзыдэнцкага характару.
Зазначу, што на той сэс здымалася пытаньне пра дадатковыя выбары. Каб запонць рэшту ваканся парлямэнце. Але пытаньне так заглухла. Прычым супраць был практычна се, а ня тольк прэзыдэнцк бок!
Многм здавалася, што яны някепска ладкавался — нашто "шчыльняцца" дзеля некага? Камунсты, напрыклад, не хацел, каб у Вярхоным Савеце дадалося правых. А мог жа узяць рэванш БНФ, як тады вогуле не вайшо у парлямэнт.
Мж тым каб мы здолел дабраць тады 60 чалавек, то падзе магл б пайсьц начай. Але адмоную ролю адыграл эгастычныя меркаваньн. Потым схамянулся се — чырвоныя, зялныя. Як убачыл, што прэзыдэнт хоча цалкам падмяць пад сябе заканадачую ладу. Але супрацьстаяць асфальтаваму катку ягонай каманды было жо шмат цяжэй. Насовася чорны час другога рэфэрэндуму".
P.S. Гэтыя мэмуары зно ставяць рубам пытаньне: ц такм жо фатальным бы той варыянт разьвцьця падзея, што прыв да цяперашняга становшча? Ц не палягае горкая прада тым, што асобныя сньняшня тытульныя апазыцыянэры тады ня здолел зрнуць далей уласнага носа?
У вынку ж "магутная кучка" дэпутата 13-га склканьня, якя лчыл, што добра ладкавался ня варта шчыльняцца (тым болей пускаць БНФ!), была выбтая з сыстэмнай палтык жо каторы год цешыцца мтацыяй палтычнай барацьбы .
Аляксандар КЛАСКОѕСК¶.
18:09, 20 траня 2007 “Наша Нва”
Обсудить новость на Форуме