06:00 23.05.2008 | Все новости раздела "Белорусская социал-демократическая партия (Грамада)"
ПАСЛЯ ВАЙНЫ. Алег Волчак: ЫН¶ХТО АФГАНЦАМ ¶ЛЬГОТЫ НЕ ВЯРНУѕл
ФАКТЫ. Вайна Афганстане шла 9 гадо 1 месяц 21 дзень. За час вайны баявых дзеяннях узял дзел 30 тысяч беларуса. З х загнул 771 чалавек (у 10 выпадках бацьк згубл адзнае дзця сям') 12 знкл без вестак. 870 салдата афцэра вярнулся з вайны нвалдам. Каля 2000 чалавек атрымал раненн, кантуз або был знявечаны. Пасля заканчэння баявых дзеяння да нашага часу памерл 9,5 тысячы дзельнка вайны. Два нашы земляк - Мкалай Чэпк Андрэй Мельнка - был ганараваныя званнем Героя Савецкага Саюза. Зараз у Беларус жыве каля 21 тысячы чалавек - удзельнка баявых дзеяння у Афганстане.
Ужо амаль 30 гадо прайшло з таго дня, як савецкя войск был ведзены Афганстан. Тысячы тысячы юнако прайшл праз пекла чужой вайны. ¶м дал ганаровае мя вона-нтэрнацыяналста прызначыл пэныя льготы, якя пасля распаду СССР узяла на сябе суверэнная Беларусь у адноснах да свах грамадзян. Годнае маральнае рашэнне. Але з прыняццем 14 чэрвеня 2007 года новага закона аб сацыяльных льготах, афганцы гэтых льгот был пазбалены. Матэрыяльны маральны дар. Па каментар пра стуацыю з льготам «Новы час» звярнуся да вядомага праваабаронцы, удзельнка вайны Афганстане Алега Волчака.
- Нядана прагучал заявы, што афганцам льготы вярнул, дык ц варта было дзяржаве распачынаць гэту кампаню, каб пасля ад яе адмаляцца?
- Нхто нам, афганцам, льгот не вярну. Закон РБ «Аб дзяржаных сацыяльных льготах, правах гарантыях для асобных катэго рый грамадзян» дзейнчае зараз. У вынку прыняцця гэтага непсьменнага закона дзельнк вайны Афганстане был пазбалены: бясплатнага атрымання лека; бясплатнага вырабу рамонту зубных пратэза, забеспячэння ншым пратэзам пратэзнаарта педычным вырабам; першачар говага забеспячэння пуцкам санаторы, прафлакторы, дамы адпачынку (тыя, хто працуе, атрымлвал х па месцы працы, а непрацоныя - праз органы, якя здзяйсняюць пенсйнае забеспя чэнне); бясплатнага праезду на сх вдах гарадскога транспарту (тыя, хто жыве сельскай мясцовасц, - праезду на мжгароднм атамабльным транспарце межах адмнстратынага рану па месцы жыхарства); бясплатнага праезду на чыгуначным, атамабльным водным транспарце прыгараднага спалучэння.
Акрамя таго, раней удзельнк вайны, кал дасягнуць пенсйнага зросту, мел права на пяцдзесяцпрацэнтную знжку за тэхнчнае абслугованне 20 квадратных метра агульнай плошчы жылога па мяшкання 20 квадратных метра на сю сям'ю. Такую ж знжку мел яны на аплату за камунальныя паслуг (гарачае халоднае вода забеспячэнне, каналзацыя, газ, электрычная цеплавая энергя, лфты, вываз абясшкоджанне цврдых бытавых адкда, ншыя паслуг). Афганцы, што жыл да мах без цэнтралзаванай падачы цеплавой энерг, мел пяцдзесяцпрацэнтную знжку на кошт палва, што набываецца межах норма, усталяваных для продажу насельнцтву. Палва для х выд зялялася паза чаргой. Удзельнк вайны карыстался правам пер шачарговага сталявання кватэрнага тэлефону з аплатай у памеры 20 працэнта ад установачнай платы 50 працэнта ад кошту дадатковых прац па буданцтву абаненцкай лн працягласцю не больш за 500 метра.
Усе гэтыя льготы зараз за хавался тольк для тых, хто не працуе мае нвалднасць, ра ненн, знявечанн або кантуз. Фактычна, больш за 20 000 афганца пазбавлся льгот. А што да вяртання бясплатнага праезду, дык гэта была вымушаная мера, таму што кожны дзельнк вайны сутыкнуся з гэтай праблемай з 17 снежня 2007 года. Але ж вярнул тольк бясплатны праезд у гарад скм транспарце...
- У СМ¶ прамльгнула нфармацыя, што больш за дзе тысячы дзельнка вайны паставл свае подпсы пад зваротам у Канстытуцыйны суд з абгрунтаваннем патрабавання вярнуць льготы раней шым памеры. Як бы адказ?
- Старшыня Канстытуцыйнага суда П. Мклашэвч нам нават не зраб ласку адказаць асабста, а даручы гэта свайму клерку з канцыляры. Такой непаваг мы не чакал. Сваю адмову нам матывавал тым, што Канстытуцыйны суд не можа разглядаць звароты грамадзян, бо гэта не яго кампетэнцыя. Аднак артыкул 40 Канстытуцы Рэспублк Бела русь гарантуе права грамадзян накроваць калектыныя лсты любыя дзяржаныя органы лады атрымлваць не фармальныя адпск, а канкрэтныя рашэнн па выказаных праблемах. Менавта Канстытуцыйны суд бы абавязаны стаць на абарону право дваццац тысяч салдат, чые канстытуцыйныя правы парушаны.
- А што ж перашкодзла Канстытуцыйнаму суду разгледзець вашу калектыную скаргу?
- Як юрыст, я сцвярджаю, што нас, на жаль, няма самастойнай незалежнай судовай улады. Безумона, спадар Мклашэвч цудона разуме, што гэта не просты закон, як абмяжовае правы выключна афганца. Кал б н пача адналяць наша права на льготы, давялося б пасля такм жа самым чынам вяртаць льготы чарнобыльцам, пенсянерам, ма лалетнм вязням канцэнтрацый ных лагера, моладз, студэнтам ншым групам насельнцтва, што жывуць у нястачы. Закон РБ «Аб дзяржаных сацыяльных льготах, правах гарантыях для асобных катэгорый грамадзян», як пазбав большую частку насельнцтва сацыяльнай падтрымк з боку дзяржавы, па свай сутнасц - палтычна матываваны закон. Менавта таму старшыня Канстытуцыйнага суда спадар Мклашэвч не адказа асабста, каб не браць на сябе адказнасць.
- Якм будуць вашы наступныя крок змаганн за свае правы?
- Мы працягнем псаць звароты дзяржаныя органы, якя зай маюцца праблемам дзельнка вайны. Ужо накраваныя лсты Нацыянальны сход Рэспублк Беларусь, у Мнстэрства працы сацыяльнай абароны, у Мнск га радск савет. Трэба зазначыць, што шмат хто з чынонка, вдавочна, нават не чыта закон «Аб дзяржаных сацыяльных льготах, правах гарантыях для асобных катэгорый грамадзян», накш бы яны не дазвалял сабе рабць такя памылк, як, напрыклад, Мнгарсавет. У пры ватнасц, гэты закон не пазбаля нас бясплатнай паркок горадзе, аднак Мнск гарадск савет дэпута та парушы закон прыня рашэнне забраць у нас гэту льготу. Зараз мы збраем адказы сх магчымых мнстэрства, якя хоць нейкм чынам займаюцца абаронай право удзельнка вайны, а затым мы звернемся да прэм'ер мнстра Беларус спадара Сдорскага. Кал н не дапаможа, будзем звяртацца Савет старшыня Садружнасц Незалежных Дзяржава.
- Няжо Савет СНД можа нейкм чынам паплываць на беларуск рад, каб н аднав льготы?
- Наша крана ваходзць у склад СНД, рашэнн, што был прыняты гэтай структурай, павнны выконвацца см сябрам СНД, у тым лку Беларуссю. Закон РБ «Аб дзяржаных сацыяльных льготах, правах гарантыях для асобных катэгорый грамадзян» парушы мжнароднае пагадненне СНД «Аб узаемным прызнанн льгот гарантый для дзельнка нвалда Вялкай Айчыннай вайны, удзельнка баявых дзеяння на тэрыторы ншых дзяржа, сем'я вайскоца, якя загнул». Рэспублка Беларусь, у адпаведнасц з артыкулам 2 гэтага пагаднення, узяла на сябе абавязк не сталваць на свай тэрыторы аб'м льгот гарантый нжэйшы за той, як прадугледжаны гэтым пагадненнем.
Дэпутаты цалкам прагнаравал Канстытуцыю РБ, мжнароднае нацыянальнае заканадаства, што рэгулюе правы ветэрана, чым значна абмежавал нас, вона нтэрнацыяналста, у правах.
- Ц сць у Нацыянальным сходзе Рэспублк Беларусь дэпутаты - былыя дзельнк вайны Афганстане? Якая х пазцыя па праблеме льгот для афганца? Ц здымал яны гэтую тэму парламенце, у СМ¶ да прыняцця закона?
- Такя дэпутаты сць - на прыклад, Баршчо, Каменецк, Шока, Марахн. Гэта баявыя афцэры, был параненыя, узна гароджаныя ордэнам Чырвонай Зорк. Але, на жаль, мы не чул, каб яны здымал гэту праблему.
Ды наогул, ц нашым парла менце хоць хтосьц можа выступаць з альтэрнатыным пунктам гледжання? Дэпутаты не тольк не абаранл салдат, якм пашанцава ла вярнуцца жывым, але абмежавал правах мац, жонак, дзяцей тых, хто загну у Афганстане.
Безумона, заробк дэпутата вельм высокя, плюс вайсковая пенся каля 600-800 тысяч рубл, таму сам яны льготах не маю ць патрэбы. ¶м можна жыць без льгот. Аднак яны здрадзл майму пакаленню - хлопцам, якя сыходзл на вайну без працонага стажу, не займешы някай прафес, юнакам, якм было па 18 год. Пенся афганца - нвалда трэцяй групы крыху вышэй за 300 тысяч рубл. Ц магчыма выжыць на такя грошы? А афцэр, як сышо на пенсю не мае нвалднасц, у залежнасц ад звання, атрымлвае ад 600 тысяч. Дэпутаты, якя прагаласавал за адмену льгот, пазбавл нвал да нават мнмальнай падтрымк дзяржавы. Паводле гэтага закона, нвалдыафганцы, якя працуюць, гэтак жа, як мы, простыя дзельнк вайны Афганстане, што не маем ранення, кантузй або не знявечаныя, пазбалены льгот. Я да гэтага часу не магу свядомць, як можна было так пакрыдзць салдацкх мац пазбаляць х пенс за загнулага сына, што так складала сяго тольк дзве базавыя велчын (крыху больш за 35 долара ЗША). Я думаю, што дэпутатам яшчэ давядзецца адказ ваць за гэта свах акругах перад хлопцамафганцам.
- Не так дано СМ¶ была нфармацыя, што адноснах да невядомых асоба, якя Вам, Алег, пагражал за актыную пазцыю абароне право уд зельнка вайны, адмолена ва збуджэнн крымнальнай справы.
- Сапрады, следства выйшла на мяркуемых асоба - удзельн ка гэтай правакацы. Як высветллася, пагрозы мне дасылал праз кампаню «Белсел». Здавалася, што нарэшце хоць адна справа будзе раскрытая. Але, як засды, кал гэта справа звязана з абаронай дэмакратычнага актывста, яе расследаванне раптам пачынае буксаваць. Больш за тое, гэта нфармацыя была выключана з матэрыяла праверк. Зараз я падаю скаргу пракуратуру, дзе зно буду патрабаваць прыцягнення злачынца да крымнальнай адказнасц.
«Новы час» жадае Алегу Волчаку яго баявым таварышам дабцца справядлвасц. Наша газета жо не раз звярталася да тэмы вайны Афганстане. Бо наша грамадства праз 20 гадо яшчэ шмат чаго не ведае пра тую чужую вайну, якая, аднак, апалла агнм лсы тысяч нашых хлопца. Мы звяртаемся да дзельнка вайны Афганстане: пшыце нам, распавядайце пра сябе, свах таварыша, пра свае праблемы.
«Новы час», фб6, 16 мая 2008
Обсудить новость на Форуме