18:30 06.04.2012 | Все новости раздела "Белорусская социал-демократическая партия (Грамада)"

Лукашэнка выкінуў белы сьцяг? (дапоўнена)

Калі мяне журналісты прасілі даць прагноз наконт пэрспэктывы разьвіцьця адносін паміж Беларусьсю і ЭЗ, я адказваў, што з аднолькавым посьпехам гэтая дыпляматычная вайна можа ісьці і па шляху эскаляцыі, і ў бок замірэньня. Дакладны вэктар вызначыць было немагчыма, бо дзеяньні афіцыйнага Менску цяжка паддаюцца лёгіцы. Зразумела, нейкая лёгіка ёсьць, але яна своеасаблівая, мала зразумелая звонку, завязаная на псыхалёгію адной асобы.

Мяркуйце самі. Менск пайшоў на абвастрэньне канфлікту пасьля таго, як ЭЗ 27 лютага ўвёў новыя візавыя санкцыі супраць 21 беларускага чыноўніка. Чаму раптам гэтае пашырэньне «чорнага сьпісу» выклікала такую рэакцыю, а ранейшыя санкцыі, якія тычыліся большай колькасьці афіцыйных асобаў Беларусі, прайшлі амаль незаўважанымі, дакладна сказаць ніхто ня можа. Былі толькі вэрсіі, у тым ліку ў нашых блогах. Як бы там ні было, але Менск запатрабаваў ад амбасадараў Польшчы і ЭЗ пакінуць Беларусь.

Як вынік — пачалася поўнамаштабная дыпляматычная вайна. У адказ зьехалі амбасадары ўсіх краін Эўразьвязу. 23 сакавіка ЭЗ пашырае санкцыі. Яшчэ 12 грамадзянам Беларусі забаронены ўезд у эўрапейскія краіны, у тым ліку двум буйным бізнэсоўцам. Плюс уведзеныя санкцыі адносна 29 беларускіх кампаній. Удар вельмі моцны, непараўнальны па маштабе з рашэньнямі 27 лютага. Фактычна ЭЗ пераступіў мяжу, перайшоў да няхай і кропкавых, але эканамічных санкцыяў, пра якія ў Эўропе доўга спрачаліся.

Здавалася б, ужо цяпер афіцыйны Менск адкажа яшчэ больш жорстка, Эўропе мала не падасца. Усе ж ведаюць, што Лукашэнка ня любіць саступаць, не цярпіць ціску, адказвае на кожны ўдар яшчэ мацнейшым ударам.

І што ж мы ўбачылі? 5 красавіка Лукашэнка праводзіць нараду і фактычна прапануе ЭЗ мір. Эўрапейскія амбасадары могуць вярнуцца (хоць яшчэ нядаўна прадстаўнік МЗС Беларусі казаў, што гэта непажадана), улады зьбіраюцца вызваліць некалькі палітзьняволеных. Менск падымае белы сьцяг? Навошта тады было пачынаць гэтую вайну, правакаваць ЭЗ на кропкавыя эканамічныя санкцыі, калі не гатовыя ваяваць да пераможнага канца?

Вяртаньне амбасадараў у адказ на вызваленьне хоць бы двух палітзьняволеных —  дыпляматычны разьмен, у выніку якога абодва бакі захоўваюць твар

Увогуле вяртаньне амбасадараў у адказ на вызваленьне хоць бы двух палітзьняволеных — нармальны кампраміс, дыпляматычны разьмен, у выніку якога канфлікт разраджаецца і абодва бакі захоўваюць твар.

Чаму Лукашэнка саступіў? Па-першае, ЭЗ праявіў кансалідацыю і моц, якіх у Менску не чакалі. Дарэчы, вось яшчэ адзін аргумэнт у доўгую спрэчку наконт эфэктыўнасьці санкцыяў і непахіснасьці беларускага лідэра.

Сам прэзыдэнт добра разумее далікатнасьць сытуацыі і маштаб пагрозаў для свайго іміджу. Таму спрабуе падсьцяліць саломкі: «Нават у апазыцыйных СМІ ў адкрытую заяўляюць, што на Лукашэнку ціснуць беспэрспэктыўна. (...) Гэта правільна. Але далей кажуць няправільна — што калі на Лукашэнку ціснуць, то ён зробіць наадварот. Поўная лухта».

А яшчэ Лукашэнка імкнецца вытрымаць вобраз усясьветнага лідэра, якога ўвесь час надакучліва даймаюць нейкімі просьбамі кіраўнікі эўрапейскіх краін. «А тое, што трэба паводзіць сябе больш прыстойна, калі ты нешта просіш, — гэта правільна. Тым больш калі ты патрабуеш або чагосьці просіш ад прэзыдэнта. Ня трэба тут з палкамі хадзіць і, груба кажучы, стукаць у вакно», — павучае Лукашэнка палітычных навічкоў, як сябе паводзіць.

Другая прычына — рэальная пагроза адмены рашэньня праводзіць у Беларусі чэмпіянат сьвету па хакеі 2014 г. Гэтая тэма вельмі важная для беларускага кіраўніка. Кангрэс Міжнароднай хакейнай фэдэрацыі, на якім будзе разгледжана гэтае пытаньне, павінен адбыцца ў траўні. Таму трэба пасьпець размарозіць адносіны з ЭЗ, каб атрымаць станоўчае рашэньне.

І, нарэшце, фактар Масквы. Невыпадкова Лукашэнка ў сваёй прамове на паседжаньні 5 красавіка адвёў расейскаму чыньніку цэлы сюжэт. Сапраўды, з заканчэньнем выбарчай кампаніі, якую Пуцін вёў пад антызаходнімі лёзунгамі, Масква ня мае вялікага жаданьня працягваць супрацьстаяньне з ЗША і Эўразьвязам з-за Беларусі. А без расейскага «даху» ваяваць неяк няўтульна.

Шмат хто зьвярнуў увагу на наступную заяву прэзыдэнта: мы «будзем разглядаць кожнага амбасадара пэрсанальна, што да яго вяртаньня». Думаю, што гэта — ваяўнічая рыторыка, і больш нічога. Бо эўрапейскія краіны праявілі вялікую салідарнасьць у беларускім пытаньні. І калі цяпер Менск паспрабуе дзяліць амбасадараў краін ЭЗ на добрых і дрэнных, то ніякай разрадкі ня выйдзе.
Валер Карбалевіч
          06.04.2012 11:40

    *  *  *

                                                                      Гвоздь в диване   

Мы в ответе за тех, кого вовремя не послали. Не я придумала. Народный афоризм. Но есть такое ощущение, что Путин смог объяснить Лукашенко главное правило: в народной мудрости обязательно имеет место художественное преувеличение.

В четверг Владимир Владимирович звонил в Минск дважды. И Александр Григорьевич стал деликатным-деликатным. Спокойным, тихим, ненавязчивым. Руками не махал, тон поубавил, сцепил пальцы в замок и подбирал слова.

«Не хотелось бы, чтобы мы перегружали Россию своими проблемами». «У России сегодня своих проблем предостаточно». «Не надо перегружать наших близких партнеров своими проблемами в отношениях с Западной Европой…»

Александр Григорьевич не хочет кого-то перегружать своими проблемами?! Вы такое за 17 лет слышали?
«Ястребиных замашек с нашей стороны быть не должно. Наша реакция должна быть адекватной, она не должна быть чрезмерной».

Вы можете поверить, что наша птица добровольно сложила крылья?..

И все-таки иногда в событиях есть логика, а иногда – клиника. Появилась, наконец, логика. И, насколько мне видится, она такова.

Лукашенко рассчитывал на конфликте с Западом сорвать с России дивиденды. «Вы братья или не братья? Нас душат беспрецедентно, спасайте скорей!»

А в ответ – тишина.

Более того, Владимир Путин мимоходом обмолвился, что «конфликт Минска и Брюсселя это внутренние дела, нас не касается».

Мы еще по инерции пыжились, обостряли, надеялись на то, что коль Россия нас с нашими чудачествами не послала вовремя, то и будет в ответе. Но уже и сил нет пыжиться. А сочувствия – ноль.

Мы думали сыграть на том, что теперь Россия будет платить за то, что Беларусь надежно закрыла дверь между ЕЭП и злобным Западом. Но умные люди только посмеялись: «Ошибочка вышла, не стоило Зюгановых-Прохановых в советники брать, коль их и Путин не берет. В долгосрочной перспективе вы нужны не как запертая дверь, а как передняя комната».

Не ту ставку сделали, прокол вышел.

Конечно, мы мостов на Запад не сжигали. Все это время с Европой шли переговоры об освобождении политзаключенных, потому что они и есть главный камень преткновения. И когда стало понятно, что их все равно придется освобождать, то Лукашенко попытался и на этом выгоду поиметь, реализовав свое давнее намерение предоставить самым буйным из недовольных самолет – и чтобы духу их тут не было. Только на этот раз не нашлось европейского дипломата, готового повторить миссию посла Германии, который в свое время съездил с подобными предложениями в колонию к Александру Козулину, и на том свою дипломатическую карьеру закончил.

Теперь никто ничего в происходящем не понимает, картинка распадается на сложно сочетаемые друг с другом фрагменты.

У России свои проблемы. ЕС объявил, что послы вернутся после Пасхи. Политзаключенные сидят. И на конец апреля Совет министров ЕС вновь выносит вопрос о санкциях...

Каша какая-то!

Послы вернутся, чтобы политзаключенных не выпустили? Европа на это должна будет отреагировать новыми санкциями, и послов вновь вышлют из Минска для консультаций?

Нелогично!

Зато паззлы складываются в цельную картинку если послы возвращаются, политзаключенных (возможно, не всех) освобождают, а новые санкции в качестве поощрения доброй воли, все-таки проявленной Минском, не вводятся.

Не исключено, что по оставшимся в тюрьмах и дальше будет идти торг. Потому что, наверняка, не только Вадим Гигин считает, что их целесообразно попридержать к парламентским выборам. Но для Лукашенко парламентские выборы – это не принципиально, это формальность. Главное для него в том, что, освободив, наконец, людей он снимает с европейско-росийской повестки дня белорусский вопрос. То есть если он выпускает политзаключенных сейчас, то антилукашенковский блок между Востоком и Западом не успеет сформироваться, кольцо не сомкнется. А именно такое кольцо для него – настоящая удавка.

Всем понятно, что Путину надо налаживать отношения с Европой. А тут еще Лукашенко, как гвоздь в диване: только расслабился – и зацепишься. Почему нет? Особенно если никаких обязательств по кандидатуре нового белорусского президента перед Западом не брать? Правда, закавыка для России в том, что многие сделки по Беларуси с Александром Григорьевичем начаты и не закончены. Конечно, им бы их хотелось завершить. А он это понимает, со всеми сделками тянет.

Одним словом, ситуация неоднозначная и может качнуться в любую сторону.

Как только Россия устами Путина отказалась вмешиваться в нынешний конфликт Беларуси с Европой, он потерял главный смысл. Теперь для Минска вопрос только в том, как сохранить хорошую мину при плохой игре. Заявления Лукашенко, что прежде, чем впустить европейских послов, он будет рассматривать их персональные дела – это, думаю, из этой серии. Экспромт.

Впрочем, мы всякое видели. Зачешется правая нога или левое ухо – и вновь придется говорить не о логике, а о клинике. Исключать такого варианта нельзя. Потому пока остается надеяться только на то, что Владимир Владимирович был убедителен. И твердо дал понять, что кого вовремя не послали, можно послать поздно. Это в любом случае лучше, чем никогда.
 Светлана КАЛИНКИНА  

Источник: Белорусская социал-демократическая партия (Грамада)

  Обсудить новость на Форуме