00:45 11.02.2020 | Все новости раздела "Белорусская социал-демократическая партия (Грамада)"
«Я ня ведаю, хто б мог супраціўляцца Маскве так, як Лукашэнка». Вялікае інтэрвію зь Сьвятланай Алексіевіч
«Мы жывём у палоне мужчынскіх уяўленьняў пра жыцьцё»Вось чаму яны маўчаць?
Сьвятлана Алексіевіч на Свабодзе
Зь Янкай у мяне рэдка бываюць сур’ёзныя размовы. Але ёй, канечне, цікавы сьвет айцішнікаў, чаго я зусім не разумею. Як яна кажа, я «антыкварыят». А я неяк у гэтым сьвеце не жыву, хоць чытаю і Гокінга (Стывэн Гокінг — ангельскі астрафізык, аўтар бэстсэлера «Кароткая гісторыя часу». — РС), і Гарары (Юваль Ной Гарары — ізраільскі гісторык, аўтар бэстсэлера «Sapiens: Кароткая гісторыя чалавецтва». — РС).— Я ўсё ж думаю, гэта гуманітарны дух. Нягледзячы на тое, што вакол ідуць войны самым прымітыўным спосабам і з самымі прымітыўнымі ідэямі, але ўсё больш відавочна тое, пра што заяўляе моладзь: ёй чыста палітычныя рэчы не цікавыя. Ёй цікавае адчуваньне сябе ў космасе: адчуваньне, што маленькая Зямля можа зьнікнуць, і вось першыя прыкметы таго, што мы зь ёй вырабляем.Я сфармулявала сабе, што Чарнобыль — гэта інтэлектуальная загадка для будучыні. І мы, патрыярхальная нацыя, апынуліся ў ёй сёньня абсалютна не гатовыя. А можа, і гатовыя ў сілу сваёй патрыярхальнасьці. Бо патрыярхальны погляд вельмі мастацкі. Тут чалавек не выскоквае з прыроды, ён стараецца знайсьці сябе ў раўнавазе зь ёю.— У Фукуямы ёсьць ідэя пра тое, што новая ідэнтычнасьць павінна будавацца на прынцыпах і каштоўнасьцях. На якіх прынцыпах і каштоўнасьцях беларусам найлепш будаваць сваю сучасную ідэнтычнасьць?Сьвятлана Алексіевіч. 100 цытатаў на Свабодзе
— Я вам расказвала пра аднаго героя, у якога цешча спыталася: «Ты кахаеш маю дачку?» А ён адказаў: «Нам проста добра разам». І ўся яе культура 50-гадовай жанчыны паўстала супраць гэтага.«Колькі можна прадаваць нашае геамесца? Мы самі вінаватыя ў тым, што ёсьць»У той жа час, калі пачынаеш паасобку зь людзьмі размаўляць, уражвае вялізная колькасьць разумных людзей, разумных думак. Але чаму яны ўстаюць ад стала, усё гэта страсаюць, заганяюць у нейкія куткі памяці і робяцца часткай цяперашняй сыстэмы? Гэта вечнае пытаньне таталітарных сыстэм.— Мы такія сучасныя, жывём у тэхналягічным грамадзтве, дзе ва ўсіх ёсьць ежа, перамагаем хваробы і ўсё менш людзей гіне ў войнах. Але чаму, напрыклад, у суседняй краіне Навальны, які карыстаецца ютубам, займаецца спортам і валадарыць сацсеткамі, не такі папулярны, як архаічны Пуцін, які і ў нас шмат каму падабаецца?— Таму што мысьленьне іншае. Вы чулі ягоны выступ на Раство? І ўспомніце знаёмы вам выступ — «вакол ворагі» ці «не дамо нас прыніжаць». І гэтая размова пра тое, што мы ўсе ўкраінцы, давайце пачнём з гэтага. Гэта ж мова любові, толькі палітычная мова любові.Я ня ведаю, хто б мог супраціўляцца Маскве так, як супраціўляецца Лукашэнка. Такіх моцных лідэраў я не знаходжу. Гэта не азначае, што я за Лукашэнку, але супалі нашы інтарэсы і ягоныя інтарэсы. Гэта сумна, але гэта так.ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА:Сяргей Лазьніца: Можна акупаваць краіну, але, калі акупант ня мілы, немагчыма яе ўтрымаць
— Ці варта беларусам вінаваціць Расею ў тым, што тут не адбываецца перамен?У той жа Нямеччыне любая праблема робіцца прадметам абмеркаваньня ўсяго грамадзтва. Пра гэта гавораць па тэлебачаньні, гавораць людзі між сабой. У нас усяго гэтага няма. Ня могуць праблемы вялікай краіны вырашаць некалькі чалавек. Нічым добрым гэта не сканчаецца.— Наколькі вы самі ў 2020 годзе залежная ад расейскай культуры?Беларуская культура трошкі іншая. Ня горшая і ня лепшая. Яна не займалася так глыбока праблемамі зла. Які беларускі мастак адкрыў бы мне такія ж рэчы, як Дастаеўскі? Я ўсё чытала — і Чорнага, і Гарэцкага...ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА:Пра сьмерць адной вёскі, або Ўрокі Сьвятланы Алексіевіч для швэдаў
У нас была вялікая гісторыя, мы не заўжды так залежалі ад Расеі, мелі Магдэбурскае права, моцных незалежных асобаў. Усё гэта ёсьць. Але людзей гэтаму ня вучаць. Унучка Янка прыходзіць са школы, і там усё беларускае выкладаецца як замежнае.— У сьвеце вельмі ўплывовымі сталі людзі ва ўзросьце, які ў Беларусі ўвогуле не разглядаюць як сьвядомы. Джошуа Вонг з Ганконгу ў 14 гадоў заснаваў арганізацыю, якая змагалася супраць ідэалягізаванай кітайскай адукацыі, і цяпер разам зь іншымі абараняе ганконгскую дэмакратыю. Грэта Тунбэрг змагаецца за сваё права жыць у экалягічна бясьпечным сьвеце. Аліна Анісімава ў Кіргізстане падлеткам заснавала школу, у якой дзяўчаты будуюць першы кіргіскі спадарожнік.— У Чэстэртона ёсьць такая думка, што ня трэба паддобрывацца да заможных і да маладых.Я толькі не магу зразумець: чаму мы, нашае пакаленьне, дэлегавалі адказнасьць дзецям? Гэтаксама я не магу зразумець: чаму ў нас грамадзтва дэлегавала адказнасьць за тое, што адбываецца, купцы апазыцыі?Беларускай моладзі хто можа дапамагчы? Мы можам казаць толькі пра адказнасьць улады сёньня. Грамадзтва як такога няма, эліты як такой няма. Я не кажу, што няма разумных, інтэлігентных людзей, але няма зьлітай грамадзкай сілы.Сёньня можна прапанаваць толькі нешта на базе агульнаэўрапейскай культуры. Усё астатняе ўжо ня пройдзе. Як сказала мне адна дзяўчынка: «Гэта ўжо ня модна — „людзьмі звацца“». Гэта ўжо прыніжае маладых. Яны нармальна пачуваюцца, ведаюць мову, і галоўнае — думаюць інакш. Але ў грамадзтве яны мусяць з кімсьці размаўляць, мусяць упісацца ў гэты час.
Обсудить новость на Форуме